India's Aditya-L1: సోలార్ తుఫాన్ల రహస్యాలు ఛేదించనున్న ఆదిత్య-ఎల్1
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
భారత్కు చెందిన తొలి ప్రత్యేక సౌర పరిశోధనా ఉపగ్రహం ఆదిత్య-ఎల్1, 2026లో సూర్యుడి అత్యధిక సోలార్ మాక్సిమమ్ దశ అధ్యయనం చేయడానికి సిద్ధమవుతోంది. సుమారు ప్రతీ 11 ఏళ్లకు ఒకసారి వచ్చే 'సోలార్ మాక్సిమమ్' సమయంలో సూర్యుడి మాగ్నెటిక్ ధ్రువాలు మారిపోతాయి,అలాగే సూర్య తుఫాన్లు భారీగా పెరుగుతాయి. 2023లో ప్రయోగంలోకి వచ్చిన ఈ మిషన్, సూర్యుడు ప్రశాంత స్థితి నుంచి తీవ్రమైన కార్యకలాపాలకు మారే ఈ కీలక దశను తొలిసారిగా ప్రత్యక్షంగా పరిశీలించనుంది. సాధారణంగా రోజుకు రెండు మూడు కరోనా మాస్ ఎజెక్షన్లు (సీఎంఈలు) వస్తే, 2026 నాటికి అవి పది దాటే అవకాశముందని శాస్త్రవేత్తలు అంచనా వేస్తున్నారు.
వివరాలు
ఉపగ్రహాలు,విద్యుత్ గ్రిడ్లు,కమ్యూనికేషన్ నెట్వర్క్లకు అంతరాయం
సూర్య కరోనా నుంచి అగ్ని బుడగల మాదిరిగా బయలుదేరే సీఎంఈల్లో లక్షల కోట్ల కిలోల బరువు గల చార్జ్డ్ కణాలు ఉంటాయి; ఇవి సెకనుకు 3వేలకి.మీ. వేగంతో ప్రయాణించి కేవలం 15గంటల్లో భూమి చేరవచ్చు. ఇవి ఉపగ్రహాలు,విద్యుత్ గ్రిడ్లు,కమ్యూనికేషన్ నెట్వర్క్లకు అంతరాయం కలగజేసే అవకాశం ఉంది. భారతీయ ఖగోళశాస్త్ర సంస్థ శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ ఆర్. రమేష్ మాట్లాడుతూ.. సూర్య కణాలు భూమికి చేరుతున్నాయనడానికి ప్రకాశించే ఆరొరాలే అద్భుత దృశ్య సూచన అని తెలిపారు. ఈ నేపథ్యంలో 2024 జనవరిలో భూమి-సూర్య లాగ్రాంజ్ పాయింట్ ఎల్1 వద్ద సుమారు 15 లక్షల కిలోమీటర్ల దూరంలో పెద్ద హాలో కక్ష్యలో స్థిరపడిన ఆదిత్య-ఎల్1,వస్తువులూ గ్రహణాల ఆటంకం లేకుండా ఎల్లప్పుడూ సూర్యుడిని చూసే సౌకర్యం కలిగి ఉంది.
వివరాలు
భూమిపై వచ్చే ప్రభావాలను ముందే అంచనా వేయొచ్చు
ముఖ్య పరికరం వీఈఎల్సీ, కృత్రిమ చంద్రుడిలా సూర్య ప్రకాశ భాగాన్ని కప్పి కరోనా స్పష్టంగా చూపిస్తూ సీఎంఈలను నిశితంగా గమనిస్తుంది;తద్వారా సూర్య ఉద్గారాల తీవ్రత, ఉష్ణోగ్రత, దిశ తెలుసుకుని భూమిపై వచ్చే ప్రభావాలను ముందే అంచనా వేయొచ్చు. సూట్ టెలిస్కోప్, ఎక్స్-రే పరికరాల సహాయంతో సూర్య ఉపరితలం నుంచి కరోనా వరకూ అన్ని పొరలపై విశ్లేషణ జరుగుతోంది. మానవ ఆరోగ్యానికి నేరుగా ముప్పు లేకపోయినా, సాంకేతిక వ్యవస్థలపై సీఎంఈల ప్రభావం తీవ్రమై ఉండొచ్చని శాస్త్రవేత్తలు హెచ్చరిస్తున్నారు. 2025 నవంబర్లో ఆదిత్య-ఎల్1 తొలిదశలోనే సుమారు 27 కోట్ల టన్నుల బరువు, 18 లక్షల డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత గల మధ్యస్థ సీఎంఈను చిత్రీకరించి సెన్సార్ల సర్దుబాటు కార్యక్రమాలకు ఉపయోగించుకుంది.