#NewsBytesExplainer: తెలంగాణ ఆర్థిక పరిస్థితి ఆందోళనకరం.. 'సంక్షేమ' భారంతో సర్కార్ డిపాజిట్లు ఆవిరి : కాగ్ నివేదిక
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
గత దశాబ్ద కాలంగా తెలుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ.. సొంత పన్నుల (స్టేట్ ఓన్ టాక్స్) రాబడి పరిస్థితులను పరిశీలిస్తే, గణనీయమైన తేడాలు కనిపిస్తున్నాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఈ రాబడి స్వల్పంగా పెరిగినప్పటికీ, తెలంగాణలో అది మూడు రెట్లు పెరిగింది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పన్నుల రాబడి 2013-14 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం రూ.64,124కోట్లు సొంత పన్నుల రాబడి పొందినప్పటికీ,2022-23ఆర్థిక సంవత్సరం నాటికి ఇది రూ.78,026కోట్లకు పెరిగింది. అంటే పదేళ్ల వ్యవధిలో సుమారు రూ.13,902 కోట్లు మాత్రమే పెరుగుదల దరఖాస్తు చేసుకుంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం వసూలు చేసిన పన్నుల్లో రాష్ట్రానికి వచ్చే వాటా కూడా పెరిగింది. 2013-14లో ఇది రూ.22,132 కోట్లుగా ఉండగా,2022-23లో రూ.38,177 కోట్లకు చేరింది.ఇది దాదాపు రూ.16,045 కోట్ల పెరుగుదలను సూచిస్తోంది.
వివరాలు
నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ లో పతనం
కేంద్రప్రభుత్వం ప్రాయోజిత పథకాల(Central Sponsored Schemes)గ్రాంట్ ఇన్ ఎయిడ్ కింద కూడా పెద్ద కేటాయింపులు చేసింది. 2013-14లో ఈ నిధులు రూ.2,770 కోట్లుగా విడుదల అయ్యే సందర్భంలో,2022-23లో ఇది రూ.18,037 కోట్లకు చేరింది. అయితే కొన్ని విశ్లేషకులు ఈ నిధులను, కేంద్రం ఉద్దేశించిన లక్ష్యాలకు కాకుండా రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సంక్షేమ పథకాలకు మళ్లించారని వ్యాఖ్యానిస్తున్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వానికి బ్యాంకులు,ఆర్థిక సంస్థలు,పబ్లిక్ సెక్టార్ కంపెనీలలో పెట్టిన డిపాజిట్ల ద్వారా వచ్చే వడ్డీలు,డివిడెండ్లు,లాభాలు ముఖ్య ఆదాయమని చెప్పవచ్చు. అయితే 2013-14లో రూ.8,707 కోట్లుగా ఉన్న ఈ నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ, 2022-23లో కేవలం రూ.11 కోట్లకు పడిపోయింది. 2014-15లో ఇది రూ.4,804 కోట్లుగా ఉండగా, 2015-16లో రూ.142 కోట్లు, 2016-17లో రూ.117 కోట్లు మాత్రమే నమోదయ్యాయి.
వివరాలు
తెలంగాణలో ఆర్థిక పరిస్థితులు
పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ, పన్నుల ఆదాయపు లోటు మరియు నిధుల లభ్యత తగ్గడం వంటి కారణాల వలన ఈ పడిపోవడం జరిగింది. ఇతరత్రా నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ కూడా పెద్ద పెరుగుదల చూపలేదని గణాంకాలు సూచిస్తున్నాయి. 2013-14లో ఇది రూ.6,766 కోట్లుగా ఉండగా, 2022-23లో రూ.5,406 కోట్లకు తగ్గింది. పదేళ్లలో సుమారు రూ.1,360 కోట్లు తగ్గింది. తెలంగాణ రాష్ట్రంలో స్థిరమైన, ఉల్లాసకరమైన వృద్ధి కనిపిస్తోంది. పరిశ్రమలు, అంతర్జాతీయ కంపెనీలు, ఐటీ సంస్థలు, వ్యాపార కార్యకలాపాల స్థాపన కారణంగా రాష్ట్ర పన్నుల రాబడి గణనీయంగా పెరిగింది.
వివరాలు
స్టేట్ ఓన్ టాక్స్ లో వృద్ధి
2014-15లో తెలంగాణ రాష్ట్రం రూ.29,288 కోట్ల సొంత పన్నుల రాబడి పొందినప్పటికీ, 2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరం నాటికి ఇది రూ.1,06,949 కోట్లకు చేరింది. అంటే ఈ పదేళ్లలో మూడు రెట్లు పెరుగుదల సాధించబడింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం వసూలు చేసిన పన్నుల్లో రాష్ట్రానికి వచ్చే వాటా కూడా పెరుగుదలను చూపిస్తుంది. 2014-15లో ఇది రూ.8,189 కోట్లుగా ఉండగా, 2022-23లో రూ.19,668 కోట్లకు చేరింది. అంటే తొమ్మిది సంవత్సరాల్లో రూ.11,479 కోట్ల వృద్ధి సాధించింది.
వివరాలు
కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకాల పరిస్థితి
కేంద్రం అందించే గ్రాంట్ ఇన్ ఎయిడ్ కింద 2014-15లో రూ.4,636 కోట్ల నిధులు విడుదల చేయగా, 2022-23లో కేవలం రూ.5,387 కోట్లే విడుదల అయ్యాయి. ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్‌తో పోలిస్తే తక్కువగా ఉంది. తెలంగాణ ప్రభుత్వం యుటిలైజేషన్ సర్టిఫికెట్లను సమయానికి కేంద్రానికి అందించకపోవడంతో కేంద్రం కోత విధించారని కాగ్ నివేదిక ద్వారా వెల్లడి అవుతున్నది. ఇతర గ్రాంట్ ఇన్ ఎయిడ్ నిధులు 2014-15లో రూ.2,482 కోట్లుగా ఉండగా, 2022-23లో రూ.7,792 కోట్లకు చేరుకున్నది.
వివరాలు
నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ లో దిగజారుదల
తెలంగాణలో కూడా నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ భారీగా తగ్గింది. 2014-15లో రూ.2,900 కోట్లుగా ఉన్న ఈ ఆదాయం, 2022-23లో కేవలం రూ.346 కోట్లకు తగ్గింది. 2017-18 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మాత్రమే ఈ ఆదాయం రూ.217 కోట్లకు పడిపోయింది. ఈ పరిస్థితి, రాష్ట్రం తన పెట్టుబడులను ఉపసంహరించడం వల్ల ఏర్పడిందని గణాంకాలు సూచిస్తున్నాయి. అయితే ఇతరత్రా నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ మంచి వృద్ధిని చూపిస్తుంది. 2014-15లో ఇది రూ.3,547 కోట్లుగా ఉండగా, 2022-23లో రూ.19,208 కోట్లకు చేరింది. ఇది పదేళ్లలో రూ.15,661 కోట్ల పెరుగుదలని సూచిస్తుంది.
వివరాలు
సంక్షేమ పథకాల అమలులో సమస్యలు
కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ (CAG) నివేదిక ప్రకారం, ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాల్లో ఆర్థిక పరిస్థితులు సంక్షేమ పథకాల అమలులో సమస్యలు, పన్నుల ఆదాయంలో తేడాలు, నాన్ టాక్స్ రెవెన్యూ లో తగ్గుదల వంటి కారణాలతో ప్రభావితమయ్యాయి. రెండు రాష్ట్రాల విధానాలు, కేంద్రం ఇచ్చే నిధుల వినియోగం, పెట్టుబడుల పరిమితి అన్ని కలిపి దీర్ఘకాలిక ఆర్థిక ప్రగతిపై ప్రభావం చూపుతున్నాయి.