Ganesh Chaturthi 2024: అష్ట వినాయకుల ప్రత్యేకతలేంటి.. వాటి ప్రాముఖ్యత గురించి తెలుసుకోండి
హిందూ మత విశ్వాసాల ప్రకారం, అష్టవినాయక ఆలయాలు స్వయంభువుగా వెలిశాయి. మహారాష్ట్రలోని పశ్చిమ ప్రాంతంలోని మోర్గావ్, లేన్యాద్రి, పాలీ వంటి ప్రాంతాల్లో ఉన్న ఈ ఎనిమిది ఆలయాలకూ ఒక్కో ప్రత్యేకత ఉన్నట్లు పురాణాలు చెబుతున్నాయి. పురాణంలోని ఒక శ్లోకం కారణంగా మహారాష్ట్రలోని అష్టవినాయక స్థలాలు ప్రాచుర్యంలోకి వచ్చాయి. అందుకే అష్టవినాయక యాత్రకు ప్రాధాన్యత పెరిగింది. మహారాష్ట్ర తూర్పు ప్రాంతం అయిన విదర్భ సహజసిద్ధమైన ప్రాంతం. ఈ ప్రాంతం గొప్ప ప్రాచీన సంప్రదాయాలను కలిగి ఉంది. విదర్భ ప్రావిన్స్లో కూడా వినాయకుడికి సంబంధించిన విశిష్ట స్థలాలున్నాయి. 'విదర్భ అష్టవినాయక' అనే పదం ఎనిమిది ప్రధాన గణేశ దేవాలయాలనూ సూచిస్తుంది. ఈ దేవాలయాలు వివిధ కాలాల్లో అభివృద్ధి చెందాయి.
హిల్ గణపతి, నాగ్పూర్
విదర్భ అష్టవినాయక దేవాలయాలలో మొదటిగా గుర్తించింది గణేశుడు నాగ్పూర్లోని హిల్ గణపతి. ఈ ప్రసిద్ధ దేవాలయం ఒక పురాతన దేవాలయం శిథిలాల్లో స్వయంభూ గణేశుడి విగ్రహం కనుగొన్నట్లు చెబుతారు. మొట్టమొదట ఇది సాధారణమైన ఆలయంగా ఉండేది, కానీ ఇప్పుడు ఇది మహా పుణ్యక్షేత్రంగా మారింది. ప్రతిరోజూ ఉదయం 4:30 గంటలకే పూజలు ప్రారంభమవుతాయి. మంగళ, శనివారాల్లో ఇక్కడ రద్దీ ఎక్కువగా ఉంటుంది.
బృశుండ వినాయక్, భండారా
విదర్భలోని అష్టవినాయక దేవాలయాలలో బృశుండ వినాయక్ భండారా జిల్లాలోని మెంధ గ్రామంలోని వైనగంగా నది ఒడ్డున ఉంది. ఈ ఆలయంలో గణేశుడి విగ్రహం ఎనిమిది అడుగుల ఎత్తుతో, సవ్యలలితాసనంలో ప్రతిష్టించారు. విగ్రహం చతుర్భుజం ఆకారంలో ఉండి, చేతుల్లో వరద ముద్ర, అంకుశం, పాశం, మోదకాలను కలిగి ఉంటుంది.
సపుతర పర్వతాల్లో పద్దెనిమిది చేతుల గణపతి
రాముడు వనవాస సమయంలో రామ్టెక్లో ఉన్నాడని నమ్ముతారు. సపుతర పర్వత శ్రేణిలో ఉన్న ఈ ప్రదేశం విదర్భ అష్టవినాయకులలో ఒకటిగా చెప్పొచ్చు. ఇక్కడి అష్టాదశభుజ గణపతి విగ్రహం పద్దెనిమిది చేతులతో ఉండడం విశేషం. ఈ విగ్రహం గణేశుడికి పద్దెనిమిది శాస్త్రాల పట్ల పరిజ్ఞానం ఉందని చెబుతారు. షమీ గణేష్, అదాస అదాస క్షేత్రం నాగ్పూర్ - చింద్వారా రైల్వే మార్గంలో పట్నా సవాంగి స్టేషన్ నుండి 12 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది ఎత్తైన కొండపై ఉన్న ఒక పురాతన గణేశ దేవాలయం. ఇక్కడి విగ్రహం నృత్య వినాయకుడిదని పండితులు చెబుతున్నారు. ఈ విగ్రహం త్రిశూలం, పాశం, అంకుశం, మోదకాలను కలిగి ఉంటుంది.
వరద వినాయక్, భద్రావతి
వరద వినాయకుడు భద్రావతిలోని భాండక్ అనే ప్రదేశంలో కొండపై ఉన్నాడు. ఇక్కడి గణేశుడి విగ్రహం ఎనిమిది అడుగుల ఎత్తులో కూర్చున్న భంగిమలో ఉంటుంది. ఈ ఆలయం 16 స్తంభాలతో కూడిన గొప్ప హాలుతో ప్రసిద్ధి చెందింది. పంచముఖి గణపతి, పావని పంచముఖి గణపతి భండారా జిల్లాలోని వైన గంగా నది ఒడ్డున ఉన్న పావని గ్రామంలో స్థితి ఉంది. ఇక్కడ గణపతి విగ్రహం కన్నా ఐదు ముఖాల రాతి రూపం ఉంది. ఈ ఆలయానికి పంచనన్, విఘ్నరాజ్ వంటి పేర్లు ఉన్నాయి.
చింతామణి, కలంబ
కలంబలోని చింతామణి ఆలయం భక్తుల బాధలను పోగొట్టే విశిష్ట స్థలంగా భావిస్తారు. ఇక్కడి గణపతి విగ్రహం భూమిలో సుమారు 15 అడుగుల లోతులో ఉంది. ఈ ఆలయంలో నీటి ప్రవాహాలు భక్తులకు ప్రత్యేక ఆకర్షణగా ఉంటాయి. ఏకచక్ర గణేశ్, కెల్జార్ కోట కెల్జార్ కోటలో ఉన్న ఈ ఏకచక్ర గణేశ దేవాలయం పాండవుల కాలం నాటి గణేశ స్థలంగా ప్రసిద్ధికెక్కింది. ఈ ఆలయానికి పాండవులు గణేశ విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించారని నమ్ముతారు. ఈ 8 దేవాలయాలు విశేషమైన పవిత్రతను కలిగి ఉంటాయి. ఇవి ఏదైనా నిర్దిష్ట క్రమంలో దర్శనం చేయాల్సిన అవసరం లేదు. కావున భక్తులు తమ సమయాన్ని బట్టి యాత్రకు వెళుతుంటారు.
