#Newsbytes Explainer హిజ్బుల్లాహ్ అంటే ఏమిటి? ఇజ్రాయెల్‌తో హిజ్బుల్లా యుద్ధం చేస్తుందా?
ఇజ్రాయెల్‌లో ఉగ్రవాద సంస్థ హిజ్బుల్లా భారీ దాడికి దిగింది. ఈ దాడిలో 12 మంది మృతి చెందగా, 30 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. ఇజ్రాయెల్ మీడియా ప్రకారం, చనిపోయిన వారిలో ఎక్కువ మంది పిల్లలు. వీరి వయస్సు 10 నుండి 12 సంవత్సరాల మధ్య ఉంటుంది. దాడి జరిగిన సమయంలో ఇజ్రాయెల్ ప్రధాని బెంజమిన్ నెతన్యాహు అమెరికా పర్యటన నుండి వెంటనే తిరిగి వచ్చారు. దాడి తర్వాత, ఇజ్రాయెల్ విదేశాంగ మంత్రి మాట్లాడుతూ, హిజ్బుల్లా అన్ని పరిమితులను దాటిందని, ఇప్పుడు మేము తగిన సమాధానం ఇస్తామని చెప్పారు. హిజ్బుల్లా, ఇజ్రాయెల్ మధ్య ఉద్రిక్తత మరో యుద్ధం భయాన్ని పెంచింది.
హిజ్బుల్లాహ్ అంటే ఏమిటి? (What is Hezbollah)
హిజ్బుల్లా అనేది షియా ముస్లిం సంస్థ. ఇది రాజకీయంగా ప్రభావవంతమైనది. లెబనాన్ అత్యంత శక్తివంతమైన సైన్యాన్ని నియంత్రిస్తుంది. 1980ల ప్రారంభంలో ఇజ్రాయెల్ దక్షిణ లెబనాన్‌పై దాడి చేసినప్పుడు హిజ్బుల్లా స్థాపించబడింది. ఆ సమయంలో లెబనాన్ కూడా అంతర్యుద్ధంలో ఉంది. అధికారిక పత్రాలలో, హిజ్బుల్లా స్థాపన 1985గా పేర్కొనబడింది. ఇది 1992 నుండి లెబనాన్ జాతీయ ఎన్నికలలో పాల్గొంటోంది. 2000లో ఇజ్రాయెల్ దళాలు లెబనాన్ నుండి వైదొలిగినప్పుడు, వారిని దేశం నుండి తరిమికొట్టిన ఘనత హిజ్బుల్లా పొందింది.
హిజ్బుల్లా నాయకుడు హసన్ నస్రల్లా ఎవరు?
1992 నుండి షియా మత నాయకుడు అయిన షేక్ హసన్ నస్రల్లా హిజ్బుల్లా కి నాయకత్వం వహిస్తున్నారు. నస్రల్లా, ఇరాన్, దాని అత్యున్నత నాయకుడు అయతుల్లా అలీ ఖమేనీకి సన్నిహిత సంబంధాలు ఉన్నాయి. 1981లో, అయతోల్లా రుహోల్లా ఖొమేనీ అతన్ని లెబనాన్‌లో తన వ్యక్తిగత ప్రతినిధిగా నియమించారు. హిజ్బుల్లాను రాజకీయంగా బలోపేతం చేయడంతో పాటు దాని సైనిక శక్తిని నిర్మించడంలో నస్రల్లాకు క్రెడిట్ ఇచ్చారు. అయితే గత కొన్నేళ్లుగా నస్రల్లా బహిరంగంగా కనిపించడం లేదు. టీవీల్లో ప్రసంగాలు ఇవ్వడం మాత్రమే ఎక్కువగా కనిపిస్తోంది. ఇజ్రాయెల్ తమ నాయకుడిని చంపేస్తుందని హిజ్బుల్లా భయపడుతోంది.
హిజ్బుల్లా ఎంత శక్తివంతమైనది?
2000లో ఇజ్రాయెల్ సైన్యం లెబనాన్ నుండి వైదొలిగిన తర్వాత, హిజ్బుల్లా ఒక విధంగా దక్షిణ లెబనాన్‌ను తన బలమైన కోటగా మార్చుకుంది. ఇక్కడ వేలాది యుద్ధ విమానాలు, క్షిపణుల నిల్వలు ఉన్నాయి. హిజ్బుల్లా ప్రపంచంలోనే అత్యంత భారీ ఆయుధాలు కలిగిన ప్రభుత్వేతర సైనిక దళాలలో ఒకటి. తమ వద్ద 1,00,000 మంది యోధులు ఉన్నారని సంస్థ పేర్కొంది. అయినప్పటికీ, అనేక రక్షణ థింక్ ట్యాంకులు మొత్తం హిజ్బుల్లా యోధుల సంఖ్య 20,000 నుండి 50,000 మధ్య ఉండవచ్చని అంచనా వేసింది. హిజ్బుల్లా సైన్యంలో సిరియన్ అంతర్యుద్ధంలో పోరాడిన అనేక మంది శిక్షణ పొందిన, అనుభవజ్ఞులైన యోధులు కూడా ఉన్నారు.
హిజ్బుల్లాకి ఎన్ని ట్యాంకులు,క్షిపణులు ఉన్నాయి?
హిజ్బుల్లా వద్ద 120,000-200,000 రాకెట్లు మరియు క్షిపణులు ఉన్నాయని అనేక వ్యూహాత్మక థింక్ ట్యాంక్‌లు పేర్కొన్నాయి. వీటిలో ఎక్కువ భాగం చిన్నవి, ఉపరితల రాకెట్లు. ఇజ్రాయెల్ లోపల దాడి చేయగల సామర్థ్యం ఉన్న క్షిపణులను కూడా హిజ్బుల్లా కలిగి ఉందని కొందరు నిపుణులు పేర్కొన్నారు. హిజ్బుల్లా వద్ద ఉన్న యోధులు,ఆయుధాల సంఖ్య హమాస్ నుండి భిన్నంగా ఉంటుంది. చాలా మంది రక్షణ నిపుణులు హిజ్బుల్లాను హమాస్ కంటే బలమైన శక్తిగా అభివర్ణించారు.
దీని కోర్ ఎజెండా ఏమిటి?
హిజ్బుల్లాకు దాని స్వంత మానిఫెస్టో కూడా ఉంది. దీనిలో ఈ సంస్థ ప్రధాన ఎజెండా పేర్కొంది. సాయుధ పోరాటం ద్వారా ఇజ్రాయెల్‌ను నిర్మూలించడం, అమెరికా నియంతృత్వానికి వ్యతిరేకంగా పోరాటం, పెట్టుబడిదారీ శక్తులతో పోరాడడం వంటి ఎజెండాలు ఇందులో ఉన్నాయి. స్థూలంగా చెప్పాలంటే, హిజ్బుల్లాలకు ప్రధాన పోరాటం ఇజ్రాయెల్, అమెరికాతోనే.
వీరికి డబ్బు ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది?
హిజ్బుల్లా ప్రధానంగా ఇరాన్ నుండి డబ్బు, ఆయుధాలను అందుకుంటుంది. ఇది కాకుండా, అనేక ఇతర షియా ఆధిపత్య దేశాలు,సంస్థలు రహస్యంగా నిధులు, ఆయుధాలను అందిస్తాయి. ప్రపంచంలోని చాలా దేశాలు హిజ్బుల్లాను ఉగ్రవాద సంస్థగా ప్రకటించాయి. 1997లో అమెరికా దీనిని ఉగ్రవాద సంస్థగా ప్రకటించింది. ఇజ్రాయెల్, జర్మనీ, అనేక పాశ్చాత్య దేశాలు కూడా దీనిని ఉగ్రవాద సంస్థగా పరిగణిస్తాయి. సౌదీ అరేబియా, అరబ్ లీగ్ కూడా దీనిని ఉగ్రవాద సంస్థగా ప్రకటించాయి.
2006లో ఇజ్రాయెల్‌తో యుద్ధం జరిగింది
హిజ్బుల్లా, ఇజ్రాయెల్ ముఖాముఖి తలపడటం ఇదే మొదటిసారి కాదు. 2006లో, హిజ్బుల్లా, ఇజ్రాయెల్ మధ్య పూర్తి స్థాయి యుద్ధం జరిగింది. ఆ సమయంలో, హిజ్బుల్లా ఇజ్రాయెల్ భూభాగంలో ఘోరమైన దాడి చేసింది. ఆ సమయంలో ఇజ్రాయెల్ దళాలు హిజ్బుల్లాను నిర్మూలించడానికి దక్షిణ లెబనాన్‌పై దాడి చేశాయి. అయినప్పటికీ, హిజ్బుల్లా బయటపడింది. అప్పటి నుండి ఇజ్రాయెల్‌పై అడపాదడపా దాడులు చేయడమే కాకుండా, దాని యోధుల సంఖ్యను కూడా పెంచుతోంది. కొత్త ఆయుధాలను కూడా పొందుతోంది.
