10 years after bifurcation: ఈ10 ఏళ్లలో ఆంధ్ర, తెలంగాణ పరిస్థితి ఎలా ఉంది?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
జూన్ 2 నాటికి తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడి 10 సంవత్సరాలు పూర్తవుతుంది.ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం చరిత్రలో చాలా కాలం వెనుకబడి ఉంది.
అయితే అభివృద్ధిలో అసమానత , ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని రాజకీయ ఆర్థిక ప్రముఖుల వాదనలు దాని ప్రతిఫలాలను చాలా వరకు తీసుకుందని వాదిస్తున్నారు.
విడిపోయిన దశాబ్దం తర్వాత రెండు రాష్ట్రాలు ఏమి చేశాయి.ఎలా ఉన్నాయన్న దానిపై చిన్నపాటి విశ్లేషణ ఇది.
విభజన తర్వాత పదేళ్ల తర్వాత ఆంధ్ర, తెలంగాణ పరిస్థితి ఎలా ఉంది.
Details
ఆంధ్రప్రదేశ్ , తెలంగాణ GSDP అంచనాలిలా వున్నాయి.
సెంటర్ ఫర్ మానిటరింగ్ ఇండియన్ ఎకానమీ (CMIE) స్టేట్స్ ఆఫ్ ఇండియా డేటాబేస్ 2011-12 నుండి తెలంగాణ,ఆంధ్రప్రదేశ్‌లకు GSDP విలువలను అందిస్తుంది.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ GSDP 3,79,402 కోట్లు. తెలంగాణ వారి విభజన తర్వాత 2015-16లో కంటే 1.07 రెట్లు. ఈ అంతరం అప్పటి నుండి చాలా వరకు అలానే కొనసాగింది.
సంవత్సరాలుగా కేవలం స్వల్ప తేడా మాత్రమే ఉంది. తలసరి జీఎస్‌డీపీ విషయంలో మాత్రం ఆంధ్రప్రదేశ్ కంటే తెలంగాణ మెరుగ్గా ఉంది.
2015-16లో ఆంధ్రప్రదేశ్‌తో పోలిస్తే తెలంగాణ తలసరి జీఎస్‌డీపీ 1.27 రెట్లు ఎక్కువ. 2023-24లో తెలంగాణ తలసరి జిడిపి ఆంధ్రప్రదేశ్‌తో పోలిస్తే 1.31 రెట్లు ఉండటంతో అప్పటి నుండి ఈ అంతరం క్రమంగా పెరిగింది.
Details
2014-15, 2019-20 మధ్య రెండు రాష్ట్రాల జిఎస్‌డిపిలో అంతరం స్థిరంగా క్షీణించింది
ముఖ్యంగా, 2014-15, 2019-20 మధ్య రెండు రాష్ట్రాల జిఎస్‌డిపిలో అంతరం స్థిరంగా క్షీణించింది.
ఏది ఏమైనప్పటికీ, 2020-21లో తెలంగాణ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కరోనా మహమ్మారి కారణంగా ఈ పురోగతి మందగించింది.
అదే సమయంలో ఆంధ్రప్రదేశ్ సంవత్సరంలో సానుకూల GSDP వృద్ధిని నమోదు చేయడం ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంది.
ఖచ్చితంగా చెప్పాలంటే. ఈ కాలంలో భారతదేశం మొత్తం GDP కంటే ఈ రెండు రాష్ట్రాలు అధిక సమ్మేళనం వార్షిక వృద్ధి రేటును కలిగి ఉన్నాయి.
Details
తెలంగాణ సంపదలో ఎక్కువ భాగం గ్రేటర్ హైదరాబాద్ నుంచే
తెలంగాణలో అత్యధిక స్థూల జిల్లా దేశీయోత్పత్తి (జిడిడిపి) ఉన్న నాలుగు జిల్లాలు రంగారెడ్డి, హైదరాబాద్,మేడ్చల్-మల్కాజిగిరి,సంగారెడ్డి జిల్లాల నుంచే వస్తుంది.
ఈ జిల్లాలు హైదరాబాద్ మహానగర పరిధిలోకి వస్తాయి.ఇవి దానికి చెందినవే కావడం వల్లపురోగతి సాధ్యమైంది.
వాస్తవానికి, 2021-22లో రంగారెడ్డి ,హైదరాబాద్‌ల ఉమ్మడి జిడిడిపి దిగువన ఉన్న 25 జిల్లాల జిడిడిపి మొత్తం కంటే ఎక్కువగా ఉంది.
2022లో 26 జిల్లాలను రూపొందించడానికి అవి విభజించే వరకు 13 జిల్లాలు ఉన్నాయి.
Details
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో సంపద సమానంగా పంపిణీ
అయితే, రాష్ట్రానికి సంబంధించిన జిల్లాల వారీగా GDDP గణాంకాలు, 2021-22 నుండి మొదటి సవరించిన అంచనా, అవిభక్త 13 జిల్లాలకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్నాయి.
తెలంగాణతో పోలిస్తే ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో సంపద సమానంగా పంపిణీ చేశారు.ఈ విషయాన్ని గణాంకాలు తెలియజేస్తున్నాయి.
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అతి తక్కువ జీడీడీపీ ఉన్న జిల్లా విజయనగరం మాత్రమే.