Diwali Crackers: దీపావళి టపాసులు.. భారతదేశంలోకి మొదటగా ఎలా వచ్చాయో తెలుసా?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
దీపావళి అంటే దీపాల వరుస అని అర్థం. దీపాల పండుగగా కూడా దీన్ని పిలుస్తారు. భారతదేశంలో దీపావళి వేడుకల్లో ఎక్కువ మంది దీపాలు వెలిగించేవారే, టపాకాయలు కాల్చేవారంటే తక్కువనే అని చెప్పవచ్చు. ఈ పండుగ రోజున, జనం సంప్రదాయంగా టపాకాయలు కాల్చడం కూడా జరుగుతుంది. అయితే దీపావళి దగ్గరగా వస్తే, దిల్లీ, పలు ఇతర రాష్ట్రాల్లో బాణాసంచాల వల్ల వచ్చే కాలుష్యంపై పెద్ద చర్చ జరుగుతుంది. సుప్రీంకోర్టు ఈ నేపథ్యంలో నిర్దిష్ట ఆదేశాలను జారీ చేస్తుంది. ఈ ఏడాది కూడా దిల్లీలో గ్రీన్ క్రాకర్స్ విక్రయాలు, వినియోగం పరిమితంగా మాత్రమే అనుమతించబడ్డాయి. అక్టోబర్ 18 నుండి 20 వరకు కేవలం నిర్దేశిత ప్రదేశాల్లో విక్రయాలకు అనుమతి ఇవ్వబడింది.
Details
ప్రాచీన గ్రంథాల్లో బాణాసంచా గురించి ప్రస్తావన
రగ్వేదం మరియు ఇతర ప్రాచీన గ్రంథాలలో బాణాసంచాల శబ్దం చెడు ఆత్మలను భయపెట్టడంలో ఉపయోగించబడిందని పేర్కొనలేదు. ఈ సంప్రదాయం గురించి రెండు వేల ఏళ్ల క్రితం నుండే అవగాహన ఉండేది. కౌటిల్య అర్థశాస్త్రంలో కూడా బాణాసంచాలో వాడే చూర్ణాల వివరణ ఉంది. చూర్ణాన్ని గొట్టంలో నింపి, దీపాలా లేదా బాణాసంచాలా ఉపయోగించేవారని చెప్పబడింది.
Details
ఉప్పుతో టపాకాయలు
బెంగాల్‌లో వర్షాకాలం తర్వాత భూమిపై ఉప్పు పొర ఏర్పడుతుంది. దీన్ని మెత్తగా నూరి, సల్ఫర్, బొగ్గు కలిపి మండే గుణం పెంచేవారు. కొన్ని ప్రత్యేక రకాల కట్టెను బూడిద చేసి, కడిగి కూడా ఉపయోగించేవారు. ఈ ఉప్పు మందుగా వైద్య రంగంలో కూడా ఉపయోగించబడింది. అయితే దీన్ని టపాకాయల్లో ఉపయోగించినట్లు చరిత్రలో లేదు.
Details
మొఘలులు, టపాసులు
బాబర్ 1526లో దిల్లీపై దాడి చేసినప్పుడు, అతను ఉపయోగించిన ఫిరంగుల శబ్దాలు భారత సైనికులను భయపెట్టినట్లు చరిత్ర చెబుతుంది. కానీ మొఘలుల తర్వాత టపాసులు పేల్చడం మొదలైందని చెప్పడం సరిగా లేదు. ప్రొఫెసర్ నజఫ్ హైదర్ ప్రకారం, మొఘలులకి ముందే భారతదేశంలో బాణాసంచాలు, టపాసులు ఉన్నాయి. దారా షికోహ్ వివాహ చిత్రాల్లో కూడా ప్రజలు బాణాసంచా పేల్చుతూ కనిపిస్తారు. ఫిరోజ్ షా కాలంలో కూడా బాణాసంచాలు విస్తృతంగా ఉపయోగించబడ్డాయి. గన్ పౌడర్ మొఘలుల కాలంలోకి మాత్రమే వచ్చింది.
Details
గ్రీన్ క్రాకర్స్
బాణాసంచాలు కాలుష్యానికి కారణమయ్యే కారణంగా, పర్యావరణ వేత్తలు గ్రీన్ క్రాకర్స్ ను చేస్తున్నారు. NEERI ఇచ్చిన కొత్త ఐడియా ప్రకారం, వీటిలో కాలుష్యరసాయనాలు (బేరియం, అల్యూమినియం, పొటాషియం నైట్రేట్) తక్కువ మోతాదులో ఉంటాయి. మామూలు టపాసుల కంటే 30% తక్కువ కాలుష్యం కలిగిస్తాయి. శబ్దం కూడా తక్కువగా, 120 డెసిబుల్స్ కంటే ఎక్కువ కాదు.
Details
గ్రీన్ క్రాకర్స్ గుర్తింపు
ప్యాకెట్లపై ఆకుపచ్చ రంగులో 'Green Fire Works' అని ఉంటుంది. ఉపయోగించిన రసాయనాలు, శబ్ద పరిమాణం, NEERI ముద్ర వంటి వివరాలు కూడా స్పష్టంగా లభిస్తాయి. ఈ విధంగా, దీపావళి పండుగలో సంప్రదాయ దీపాల వేడుక, చరిత్రాత్మక సందర్భాలు, మరియు పర్యావరణ పరిరక్షణ అంశాలు ఒకేసారి ఉండే విధంగా ఏర్పాటవుతాయి.