Nepal Gen Z: నేపాల్‌లో 'జెన్ జెడ్' ప్రధాన డిమాండ్లు ఏంటీ?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
నేపాల్‌లో జనరేషన్ జెడ్ (Gen Z) తరపు యువకులు భారీ రాజకీయ, సామాజిక మార్పులను కోరుతూ పెద్ద నిరసనలు చేపట్టారు. ఈ ఉద్యమం కారణంగా ప్రధానమంత్రి కె.పి. శర్మ ఓలీ రాజీనామా చేయాల్సి వచ్చింది. నిరసనకారులు, ప్రస్తుత లోక్‌సభ ప్రజల నమ్మకాన్ని కోల్పోయిందని, వెంటనే రద్దు చేయాలన్నారు. అంతేగాక, రాజ్యాంగ సవరణలు చేయడం లేదా పూర్తిగా పునర్రచించాల్సిన అవసరం ఉందని, ఇందులో పౌరులు, నిపుణులు, యువత పాల్గోవాలని కోరుతున్నారు.
సంస్కరణ డిమాండ్లు
నిరసనకారులు ఏమి డిమాండ్ చేస్తున్నారు?
నిరసనకారులు కొత్త ఎన్నికలు, మధ్యంతర కాలం తర్వాత స్వతంత్రమైన, ప్రజల ప్రత్యక్ష భాగస్వామ్యంతో జరిగే ఎన్నికలు నిర్వహించాలని డిమాండ్ చేస్తున్నారు. ఆయా యువకులు నేరుగా ఎన్నికల ద్వారా అధికారాన్ని కలిగి ఉండే విధంగా పార్లమెంట్, ఎగ్జిక్యూటివ్ వ్యవస్థ ఏర్పాటు చేయాలనీ, గత ముప్పై సంవత్సరాల్లో చోరీ చేసిన ఆస్తులపై విచారణ చేపట్టాలనీ కూడా కోరుతున్నారు. అక్రమ ఆస్తులను రాష్ట్ర ఆస్తిగా మార్చాలని వారు అభ్యర్థిస్తున్నారు. అంతేగాక, విద్య, ఆరోగ్యం, న్యాయం, భద్రత, కమ్యూనికేషన్స్ వంటి ఐదు ప్రధాన సంస్థల నిర్మాణాత్మక సవరణలు కూడా కావాలి అని నిరసనకారులు స్పష్టం చేశారు.
భద్రతా చర్యలు
ఆర్మీ ఆధీనంలోకి నేపాల్
ప్రభుత్వ వ్యతిరేక నిరసనల అనంతరం ఖాట్మండు, లలిత్‌పూర్, భక్తపూర్ వంటి ప్రధాన నగరాల్లో సైనికులు ప్రవేశించి, దేశవ్యాప్తంగా భద్రతా చర్యలు చేపట్టారు. ఈ సమయంలో కొందరు నిరసనకారులు పార్లమెంట్ భవనాన్ని ధ్వంసం చేసి నిప్పంటించారు. అంతేకాకుండా ప్రధానమంత్రి ఓలీ సమస్య పరిష్కారం కోసం ముందడుగు తీసుకుంటానని చెప్పినా పరిస్థితులు అదుపులోకి రాలేదు. ప్రముఖ రాజకీయ నాయకులు, పార్టీల కార్యాలయాలు, నివాసాలు కూడా ఆందోళనకారుల చేతిలో అగ్నికి ఆహుతయ్యాయి.
బలిదానం,జవాబుదారీతనం
ఉద్యోగ అవకాశాలు, వలసలకు వ్యతిరేక ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు
ఈ ఉద్యమంలో ప్రాణాలను కోల్పోయిన వారందరిని "షహిద్"గా ప్రకటిస్తూ వారి కుటుంబాలకు ప్రభుత్వ స్థాయి గౌరవాలు, గుర్తింపు, వేతనాలు అందజేస్తామని ప్రకటించారు. అదనంగా, నిరుద్యోగత, వలస సమస్యలు, సామాజిక అన్యాయాలకు పోరాటం చేసే ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు కూడా చేపడతామని వారు హామీ ఇచ్చారు. నిరసనకారుల ప్రకటన ప్రకారం, "ఈ ఉద్యమం ఎలాంటి పార్టీకి, వ్యక్తికి సంబంధించినది కాదు. ఇది సంపూర్ణ తరానికి, దేశ భవిష్యత్తుకు సంబంధించినదని" స్పష్టం చేశారు.
నిరసన
ప్రతిరోజూ 2,000 మంది యువకులు ఉపాధి కోసం దేశం వదిలిపోతున్నారు
ఈ నిరసనలు ప్రభుత్వం ఫేస్‌ బుక్ సహా 26 ఆన్‌లైన్ ప్లాట్‌ఫారాలపై నిషేధం విధించడంతో ప్రారంభమయ్యాయి. ఆ నిషేధం తొలగించినప్పటికీ నిరసనలు ఆగలేదు.కొంత మంది నిరసనకారులు పోలీస్ చేతిలో ప్రాణాలు కోల్పోవడం, రాజకీయ వ్యవస్థపై పెరుగుతున్న అసంతృప్తి కారణంగా నిరసనలు కొనసాగాయి. ముఖ్యంగా, రాజకీయ నాయకుల పిల్లలు విలాసంగా జీవిస్తున్నారని, సాధారణ యువకులు కష్టపడి జీవించటం విసుగుగా అనిపించింది. ప్రభుత్వ అంచనాల ప్రకారం, ప్రతిరోజు సుమారు 2,000 మంది యువకులు మధ్య ప్రాచ్య దేశాలు, దక్షిణ ఆసియా దేశాల్లో పని కోసం వెళ్లిపోతున్నారు.