#NewsBytesExplainer: UNSCలో శాశ్వత సీటును ఎలా పొందుతారు.. భారతదేశానికి ఉన్న అడ్డంకులు ఏమిటి?
ఐక్యరాజ్య సమితి భద్రతా మండలి (UNSC)లో భారత్ శాశ్వత సభ్యత్వానికి ఫ్రాన్స్, బ్రిటన్ మద్దతు ఇచ్చాయి. ఫ్రాన్స్ అధ్యక్షుడు ఇమ్మాన్యుయేల్ మాక్రాన్ మాట్లాడుతూ, యుఎన్‌ఎస్‌సిని మరింత సమర్థవంతంగా నిర్వహించాల్సిన అవసరం ఉందని, దీనికి ఎక్కువ మంది ప్రతినిధులు అవసరమని అన్నారు. దీనికి ముందు, క్వాడ్ దేశాలు, అమెరికా కూడా భారతదేశ శాశ్వత సభ్యత్వానికి మద్దతు ఇచ్చాయి. యుఎన్‌ఎస్‌సిలో శాశ్వత స్థానం కావాలని భారతదేశం చాలా కాలంగా కోరుతోంది. శాశ్వత సీటు ఎలా పొందుతారో ఇక్కడ తెలుసుకుందాం..
ముందుగా UNSC అంటే ఏమిటో తెలుసుకుందాం?
UNSC ఐక్యరాజ్యసమితి (UN) 6 ప్రధాన సంస్థలలో ఒకటి. ఇది రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తర్వాత 1945లో ఏర్పడింది. అంతర్జాతీయ శాంతి భద్రతలను కాపాడటం దీని లక్ష్యం. ప్రపంచ స్థాయిలో అన్ని సమస్యలు, వివాదాలలో ఇది ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. ప్రపంచ యుద్ధం లేదా పెద్ద సంఘర్షణ వంటి పరిస్థితులు మళ్లీ తలెత్తకుండా చూసేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. కౌన్సిల్ మొత్తం 15 మంది సభ్యులను కలిగి ఉంటుంది, అందులో 5 శాశ్వత, 10 స్వల్పకాలిక సభ్యులు.
UNSC ప్రస్తుత సభ్యులు ఎవరు?
UNSCలోని 5 శాశ్వత సభ్యులలో అమెరికా, రష్యా, బ్రిటన్, చైనా ,ఫ్రాన్స్ ఉన్నాయి. ఇది కాకుండా, 10 మంది స్వల్పకాలిక తాత్కాలిక సభ్యులు కూడా ఉన్నారు, వీరి పదవీకాలం 2 సంవత్సరాలు. ప్రస్తుతం, అల్జీరియా, ఈక్వెడార్, గయానా, జపాన్, మాల్టా, మొజాంబిక్, కొరియన్ రిపబ్లిక్, సియెర్రా లియోన్, స్లోవేనియా ,స్విట్జర్లాండ్ స్వల్పకాలిక సభ్యులు. ప్రతి సంవత్సరం జనవరి 1న, 5 మంది స్వల్పకాలిక సభ్యులను చేర్చుకుంటారు. 5 మంది పదవీకాలం ముగుస్తుంది. భారతదేశం ఇప్పటివరకు 8 సార్లు UNSCలో స్వల్పకాలిక సభ్యదేశంగా ఉంది.
భారతదేశం ఎందుకు శాశ్వత సభ్యత్వం పొందాలనుకుంటోంది?
UNSC శాశ్వత సభ్యులకు అనేక ప్రత్యేక అధికారాలు ఉన్నాయి. వీటిలో వీటో పవర్ చాలా ముఖ్యమైనది. శాశ్వత సభ్యులు ఏదైనా ప్రతిపాదనపై వీటో అధికారాన్ని ఉపయోగించవచ్చు. అంటే వీటో అధికారం ఉన్న దేశాలకు ఏ ప్రతిపాదనకు నో చెప్పే అధికారం ఉంటుంది. విశేషమేమిటంటే, 5 దేశాలలో ఎవరైనా ఏదైనా ప్రతిపాదనను వీటో చేస్తే అది ఆమోదించబడదు.
శాశ్వత సభ్యులకు ఏ ఇతర అధికారాలు ఉన్నాయి?
UNSCలో ఏదైనా తీర్మానాన్ని ఆమోదించడానికి, శాశ్వత సభ్యులందరితో సహా కనీసం 9 మంది సభ్యుల సమ్మతి అవసరం. ఒక మోషన్ ఆమోదించడానికి తగినన్ని ఓట్లను పొందినప్పటికీ, శాశ్వత సభ్యునిచే వీటో చేయబడినట్లయితే, మోషన్ వీగిపోతుంది.
ఒక దేశం శాశ్వత సభ్యత్వం ఎలా అవుతుంది?
ఏదైనా దేశాన్ని UNSCలో శాశ్వత సభ్యుడిగా చేయాలంటే, UN చార్టర్‌లో మార్పులు చేయాల్సి ఉంటుంది. అధ్యాయం 18 ప్రకారం, UN చార్టర్ ఆర్టికల్ 108, "ప్రతిపాదనకు ఐక్యరాజ్యసమితి జనరల్ అసెంబ్లీలోని మూడింట రెండు వంతుల సభ్యులు, UNSCలోని శాశ్వత సభ్యులందరి మద్దతు లభిస్తేనే చార్టర్ సవరించబడుతుంది." అంటే, శాశ్వత సభ్యుడిగా మారడానికి, జనరల్ అసెంబ్లీలో మూడింట రెండు వంతుల మద్దతు, UNSCలోని 5 శాశ్వత సభ్యుల మద్దతు అవసరం.
భారతదేశ శాశ్వత సభ్యత్వానికి ఎవరు మద్దతు ఇస్తారు?
ఇప్పటి వరకు, 4 శాశ్వత సభ్యులు - అమెరికా, ఫ్రాన్స్, బ్రిటన్, రష్యా వివిధ సమయాల్లో భారతదేశ శాశ్వత సభ్యత్వానికి అనేక సార్లు మద్దతు ఇచ్చాయి. అమెరికా అధ్యక్షుడు జో బైడెన్‌ కూడా భారత్ శాశ్వత సభ్యత్వానికి అమెరికా మద్దతిస్తుందని చెప్పారు. అయితే, భారతదేశ సభ్యత్వానికి ఒక్కసారి కూడా మద్దతు ఇవ్వని ఏకైక శాశ్వత సభ్య దేశం చైనా. భారత్‌తో పాటు జపాన్, బ్రెజిల్‌ కూడా శాశ్వత సభ్యత్వం కోసం డిమాండ్‌ చేస్తున్నాయి.
