USA Trade:'సూపర్ 301' అంటే ఏమిటి? అమెరికా గురి ఎప్పుడూ నిజమైన శత్రువును కాకుండా ఇంకొకరికి ఎందుకు గుచ్చుకుంటుంది?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
"అమెరికా (USA) ద్వంద్వనీతిని అనుసరిస్తోంది. మేము పోటీపడుతున్న ప్రతి రంగంలోనే వారు అడ్డుపడుతున్నారు" అని భారత వాణిజ్యమంత్రి అన్నారు. అయితే ఇది కొత్త ఆరోపణ కాదు. దాదాపు 35 సంవత్సరాల క్రితం రాజీవ్ గాంధీ ప్రభుత్వంలో వాణిజ్యమంత్రి దినేష్ సింగ్ కూడా ఇలాంటి వ్యాఖ్యలు చేశారు. 1989లో భారత్‌పై అమెరికా ప్రభుత్వం 'సూపర్ 301' చర్యలు తీసుకోవడం ప్రతిస్పందనగా నిలిచింది. 1980ల చివరలో, చైనా లాగా అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థతో జపాన్ తీవ్ర స్థాయిలో పోటీపడింది. జపాన్‌ను లక్ష్యంగా చేసుకొని అమెరికా చేపట్టిన ఆ చర్యలు చివరికి భారత్‌ను బాధిత దేశంగా మార్చాయి. 2025లో, చైనా మీద దృష్టి పెట్టి ట్రంప్ సర్కారు వాణిజ్య యుద్ధాన్ని మొదలుపెట్టింది.
వివరాలు
భారత్‌పై కఠిన చర్యలు తీసుకోవడం మాత్రం విచిత్రం
వాషింగ్టన్‌ నుంచి తయారీ రంగాన్ని బీజింగ్‌కి తరలించడం ఈ చర్యల వెనుక కారణం అని అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇప్పుడు, ప్రధాన విషయం పక్కన పెడుతూ, భారత్‌పై కఠిన చర్యలు తీసుకోవడం మాత్రం విచిత్రంగా ఉంది. భారీ వాణిజ్య మిగులు సాధించిన చైనాకు మినహాయింపులు ఇచ్చి, భారత్‌తో వాణిజ్య చర్చలను నిలిపివేయడం, నవంబర్ 10 వరకు బీజింగ్‌కు పన్నుల నుంచి ఊరట కల్పించడం, చైనాపై ఆంక్షలు విధిస్తే అంతర్జాతీయ చమురు ధరలు పెరుగుతాయంటూ అమెరికా విదేశాంగ మంత్రి మార్కో రూబియో చెప్పడం, అన్నీ మామూలు విషయాలు కాదు.
వివరాలు
భారత సంబంధాలను దెబ్బతీసిన సూపర్ 301 చరిత్ర
అమెరికా చర్యలపై ఆ దేశ మాజీ ఎన్‌ఎస్‌ఏ జాన్‌ బోల్టన్‌ స్పందిస్తూ ''చైనా విషయంలో ఉదారంగా ఉండటం.. భారత్‌పై కఠిన వైఖరిని ట్రంప్ అవలంభిస్తున్నారు. రష్యా, చైనా నుంచి భారత్‌ను దూరం చేయడానికి ఏళ్ల తరబడి అమెరికన్లు పడిన శ్రమ వృథాగా వృథాగా మారింది'' అని వ్యాఖ్యానించారు. 1980ల్లో జపాన్ రెండవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఎదిగింది. వాణిజ్యంలో అమెరికాకు ప్రధాన ప్రత్యర్థి. టెక్నాలజీ విషయంలో రెండు దేశాలు సహకరించినప్పటికీ, వాణిజ్యంలో కఠిన పోటీ ఉండేది. అమెరికాతో వాణిజ్యంలో జపాన్‌కు బిలియన్ల లబ్ధి ఉండేది.
వివరాలు
భారత సంబంధాలను దెబ్బతీసిన సూపర్ 301 చరిత్ర
1981లో రోనాల్డ్ రీగన్ అధ్యక్షుడిగా శ్వేతసౌధంలోకి అడిగిన తర్వాత, వాణిజ్య లోటు తగ్గించేందుకు జపాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థను తెరవాలని అమెరికా ఒత్తిడి ప్రారంభించింది. 1988లో జార్జ్ హెచ్ డబ్ల్యూ బుష్ మరింత కఠిన చర్యలు చేపట్టాడు. 1974 అమెరికా ట్రేడ్ యాక్ట్ సెక్షన్ 301 సవరణలతో అసమంజస వాణిజ్య విధానాలు ఉన్న దేశాలపై ఆంక్షలు విధించారు. దీనిని 'సూపర్ 301'గా పిలిచారు. మొదట్లో జపాన్ లక్ష్యంగా మారింది. డొనాల్డ్ ట్రంప్ కూడా అప్పట్లో జపాన్‌పై అమెరికా ఒత్తిడిని విమర్శించాడు.
వివరాలు
ఆ తర్వాత భారతపై గురిపెట్టి..
1989 మే నెలలో, అమెరికా సూపర్ 301 దేశాల జాబితాను విడుదల చేసింది. జాబితాలో 8 దేశాలు ఉండగా, జపాన్, బ్రెజిల్‌, భారత్ కూడా ఉన్నాయి. అప్పట్లో భారత్‌కు అమెరికాతో వాణిజ్య కారణంగా కేవలం 690 మిలియన్ డాలర్లు మాత్రమే మిగిలాయి, జపాన్‌కు బిలియన్ల లబ్ధి ఉండేది. రాజీవ్ ప్రభుత్వం మారిన తరువాత, వీపీ సింగ్ ప్రధానిగా వచ్చారు. ఆయన కూడా అమెరికా ఒత్తిడికి తలొగ్గలేదు. భారత్‌కు అత్యాధునిక టెక్నాలజీ అందించకపోవడం, ఎగుమతులు నిలిపివేయడం వాణిజ్య యుద్ధానికి దారితీసింది. అమెరికా బీమా రంగంలో, సినీరంగంలో, హోం వీడియోస్ మార్కెట్లో, ఇక్కడ కంపెనీలలో 50% వాటా కొనుగోలు అవకాశం వంటి కీలక డిమాండ్లను కోరింది. భారత్ చాలా ఓపికతో వాటిని ఎదుర్కొంది.
వివరాలు
పరిస్థితి ఎలా మారిందంటే..
అమెరికా చట్ట ప్రకారం, చర్యలు తీసుకునేందుకు USTR దర్యాప్తు చేయాల్సి ఉండేది. 1990 ఏప్రిల్‌లో చర్చల తరువాత జపాన్, బ్రెజిల్‌ను జాబితా నుంచి తప్పించారు. భారత్ కొంతకాలం జాబితాలో ఉండినా, చర్యలు అమలులోకి రాలేదు. పీవీ నరసింహారావు ప్రభుత్వం ఆర్థిక సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టడంతో, భారత్ మార్కెట్లు తెరుచుకుని, సూపర్ 301 ప్రభావం నుంచి బయటపడింది. సూపర్ 301 ఉదాహరణ ద్వారా, అమెరికా హఠాత్తుగా సంబంధం లేని దేశాలపై కూడా చర్యలు తీసుకునే అవకాశం ఉంది. నేడు చైనా కోసం మొదలైన వాణిజ్య యుద్ధంలో, చివరికి భారత్ లక్ష్యంగా మారడం చారిత్రకంగా గుర్తింపు పొందింది.