Lateral Entry: కేంద్ర ప్రభుత్వం రద్దు చేసిన UPSC లేటరల్ ఎంట్రీ రిక్రూట్‌మెంట్‌కు సంబంధించి నిరసన ఏమిటి?
లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా 45 మంది కార్యదర్శులు, డైరెక్టర్లు, డిప్యూటీ సెక్రటరీల ఉద్యోగాల భర్తీకి సంబంధించిన ప్రకటనను రద్దు చేయాలని యూనియన్ పబ్లిక్ సర్వీస్ కమిషన్ (యూపీఎస్సీ)ని కేంద్ర ప్రభుత్వం మంగళవారం కోరింది. ఈ మేరకు కేంద్ర సిబ్బంది మంత్రి జితేంద్ర సింగ్‌ యూపీఎస్సీ చీఫ్‌కు లేఖ రాశారు.దీని వెనుక ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ఆదేశాన్ని ఉదహరించారు. అటువంటి పరిస్థితిలో, రిక్రూట్‌మెంట్‌ను రద్దు చేసే చర్యను ప్రభుత్వం ఎందుకు తీసుకుందో తెలుసుకుందాం.
ముందుగా లేటరల్ ఎంట్రీ అంటే ఏమిటో తెలుసుకుందాం
లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా రిక్రూట్‌మెంట్ అంటే ప్రభుత్వ శాఖల్లో కాంట్రాక్ట్ ప్రాతిపదికన నిపుణులను నియమించే ప్రక్రియ. 2018 నుండి, కేంద్ర ప్రభుత్వం జాయింట్ సెక్రటరీ, డైరెక్టర్, డిప్యూటీ సెక్రటరీ స్థాయిలో ఇటువంటి నియామకాలు చేస్తోంది. వాస్తవానికి వివిధ శాఖల్లో ప్రయివేటు రంగంలో అనుభవం ఉన్న అధికారులను నియమించాలని ప్రభుత్వం కోరుతోంది. బ్యూరోక్రసీలోని వివిధ రంగాలకు చెందిన నిపుణుల నైపుణ్యాలను ఉపయోగించుకోవడమే దీని వెనుక ఉన్న అతిపెద్ద లక్ష్యం.
లేఖలో కేంద్ర మంత్రి ఏం రాశారు?
కేంద్ర మంత్రి లేఖలో ఇలా రాశారు, 'చాలా వరకు లేటరల్ ఎంట్రీలు 2014 కంటే ముందు జరిగాయి,అది కూడా అవి తాత్కాలిక స్థాయిలో జరిగాయి. లేటరల్ ఎంట్రీ మన రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన సమానత్వం, సామాజిక న్యాయం సూత్రాలకు అనుగుణంగా ఉండాలని ప్రధాని మోదీ అభిప్రాయపడ్డారు. ముఖ్యంగా రిజర్వేషన్ల నిబంధనలకు సంబంధించి ఎలాంటి అవకతవకలు జరగకూడదు. ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో అణగారిన వర్గాలకు గౌరవప్రదమైన ప్రాతినిధ్యం ఉండేలా సామాజిక న్యాయం పట్ల రాజ్యాంగ ఆదేశాన్ని కొనసాగించడం చాలా ముఖ్యం.
రిక్రూట్‌మెంట్‌ను రద్దు చేయడానికి కేంద్ర మంత్రి ఏ కారణం చెప్పారు?
కేంద్ర మంత్రి ఇలా వ్రాశారు, 'లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా భర్తీ చేయవలసిన పోస్టులు సింగిల్-కేడర్‌గా నియమించబడ్డాయి, అందువల్ల వాటిలో రిజర్వేషన్‌కు ఎటువంటి నిబంధన లేదు. సామాజిక న్యాయంపై ప్రధాని మోదీ దృష్టి సారిస్తున్న నేపథ్యంలో ఈ అంశాన్ని సమీక్షించి మెరుగుపరచాల్సిన అవసరం ఉంది. 'లేటరల్ ఎంట్రీకి సంబంధించిన ప్రకటనను రద్దు చేయాలని యుపిఎస్‌సిని తాను కోరుతున్నట్లు ప్రధాని మోడీ చెప్పారు. ఈ దశ సామాజిక న్యాయం వైపు ముఖ్యమైన పురోగతి అవుతుంది.
లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా రిక్రూట్‌మెంట్ మొదట ఎప్పుడు జరిగింది?
కాంగ్రెస్ నేతృత్వంలోని యుపిఎ ప్రభుత్వ హయాంలో 2005లో ఏర్పాటైన రెండవ పరిపాలనా సంస్కరణల కమిషన్ (ఎఆర్‌సి) సిఫారసు మేరకు లాటరల్ ఎంట్రీని ప్రవేశపెట్టారు. వీరప్ప మొయిలీ నేతృత్వంలోని ARC, పౌర సేవల్లో అందుబాటులో లేని ప్రత్యేక పరిజ్ఞానం అవసరమయ్యే పాత్రలను భర్తీ చేయడానికి ఇటువంటి నియామకాలను సూచించింది. విధాన అమలు,పాలనను మెరుగుపరచడానికి పిఎస్‌యులు, ప్రైవేట్ రంగం, విద్యాసంస్థల నుండి వ్యక్తులను తీసుకోవాలని పేర్కొంది.
లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా ఉద్యోగ అవకాశాలు ఎక్కడ లభిస్తాయి?
సెమీ కండక్టర్, ఎలక్ట్రానిక్స్, ఎన్విరాన్‌మెంటల్ పాలసీ అండ్ లా, డిజిటల్ ఎకానమీ, ఫిన్‌టెక్, సైబర్ సెక్యూరిటీ వంటి విభాగాల్లోని జాయింట్ సెక్రటరీ పోస్టులను లేటరల్ ఎంట్రీ భర్తీ చేస్తుంది. అదేవిధంగా వాతావరణ మార్పులు, అటవీ, సమీకృత పోషకాల నిర్వహణ, సహజ వ్యవసాయం, వర్షాధార వ్యవసాయ వ్యవస్థలకు సంబంధించిన విభాగాల్లో డైరెక్టర్లు, డిప్యూటీ సెక్రటరీల పోస్టులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఈ నియామకం కాంట్రాక్ట్ ప్రాతిపదికన, దీని పదవీకాలం 3 సంవత్సరాలు. అయితే, పని బాగుంటే, ప్రభుత్వం దానిని 5 సంవత్సరాలు పొడిగించవచ్చు.
లేటరల్ ఎంట్రీకి సంబంధించి ఎందుకు వివాదం ఉంది?
లేటరల్ ఎంట్రీ రిక్రూట్‌మెంట్‌లో రిజర్వేషన్ 13-పాయింట్ రోస్టర్ పాలసీ కింద ఇవ్వబడింది.అయితే డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ పర్సనల్ అండ్ ట్రైనింగ్ (DoPT) ఈ రిక్రూట్‌మెంట్ కోసం కాంట్రాక్ట్‌పై నియామకాలకు తప్పనిసరి రిజర్వేషన్ లేదని పేర్కొంది. విపక్షాలు దీన్ని ఇష్యూ చేశాయి. ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ వర్గాలను రిజర్వేషన్లకు దూరంగా ఉంచేందుకే బీజేపీ పక్కా ప్రణాళికతో కూడిన కుట్రలో భాగంగానే ఉద్యోగాల్లో ఈ తరహా రిక్రూట్‌మెంట్లు చేస్తోందని కాంగ్రెస్ చీఫ్ మల్లికార్జున్ ఖర్గే అన్నారు.
ప్రతిపక్ష నేతలు ఎలాంటి ఆరోపణలు చేశారు?
లేటరల్ ఎంట్రీ ద్వారా రిజర్వ్‌డ్ కేటగిరీ హక్కులను ప్రభుత్వం హరించాలనుకుంటుందని, అయితే అలా జరగనివ్వబోమని లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నేత రాహుల్ గాంధీ ఆరోపించారు. రిక్రూట్‌మెంట్‌ను ఉపసంహరించుకోకుంటే అక్టోబర్ 2 నుంచి కొత్త ఉద్యమం చేపట్టాలని సమాజ్‌వాదీ పార్టీ అధినేత అఖిలేష్ యాదవ్ యువతకు విజ్ఞప్తి చేశారు. లేటరల్ రిక్రూట్‌మెంట్‌లో ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీలకు రిజర్వేషన్లు కల్పించకపోవడం రాజ్యాంగాన్ని నేరుగా ఉల్లంఘించడమేనని బీఎస్పీ అధినేత్రి మాయావతి అన్నారు.
