Ocean of Magma: చంద్రుడి ఉపరితలంపై ఒకప్పుడు 'మాగ్మా' సముద్రం..! చంద్రయాన్ 3
భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) చంద్రయాన్ -3 మిషన్ నుండి వచ్చిన డేటా ప్రకారం చంద్రుడిపై ఒకప్పుడు శిలాద్రవంతో ఉండేదన్న వాదనను బలపరిచింది. రీసెర్చ్ జర్నల్ 'నేచర్'లో ప్రచురితమైన విశ్లేషణలో ఈ విషయం తెలిపింది. ప్రజ్ఞాన్ రోవర్‌ ఉపరితలం అంతటా 100 మీటర్ల దూరం మేర ప్రయాణించి కీలకమైన సమాచారాన్ని రికార్డ్ చేసింది. విక్రమ్ ల్యాండర్ ద్వారా రోవర్‌ను మోహరించారు. ఈ విషయమై అహ్మదాబాద్‌లోని ఫిజికల్ రీసెర్చ్ లేబొరేటరీ పరిశోధకులు అధ్యయనం చేపట్టి సమాచారాన్ని విశ్లేషించగా.. 4.5 బిలియన్‌ సంవత్సరాల క్రితం జాబిల్లి ఉపరితలంపై భారీ శిలాద్రవం ఉండేదన్న వాదనకు బలాన్ని చేకూర్చే విషయాన్ని వెల్లడించిందని పేర్కొన్నారు.
ప్రజ్ఞాన్ డేటా వెల్లడించింది
ఆగస్ట్ 23, 2023న చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువం దగ్గర ల్యాండర్ 'సాఫ్ట్ ల్యాండింగ్' చేసింది. ల్యాండర్, రోవర్‌తో కూడిన చంద్రయాన్-3ని బెంగళూరులోని ఇస్రో ప్రయోగించింది. నాసా అపోలో,సోవియట్ యూనియన్ లూనా వంటి మునుపటి మిషన్లు ప్రధానంగా చంద్రుని భూమధ్యరేఖ, మధ్య-అక్షాంశ ప్రాంతాల నుండి తీసిన మట్టి నమూనాలపై ఆధారపడి ఉన్నాయని అధ్యయన రచయితలు తెలిపారు. అహ్మదాబాద్‌లోని ఫిజికల్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీకి చెందిన రచయితలు కూడా ఈ అధ్యయనంలో పాల్గొన్నారు. చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువం నుండి పొందిన ఇంటెలిజెన్స్ డేటాను విశ్లేషించిన పరిశోధకులు చంద్రుని నేల ఒకే రకమైన రాక్, ఫెర్రోన్ అనార్థోసైట్ (FAN)తో రూపొందించబడిందని కనుగొన్నారు.
చంద్రుడి ఉపరితలం ఏర్పడిన రహస్యం బయటపడింది
భూమధ్యరేఖ, మధ్య-అక్షాంశ ప్రాంతాల నుండి తీసుకున్న నమూనాల విశ్లేషణతో వారి ఫలితాలు స్థిరంగా ఉన్నాయని అధ్యయన రచయితలు తెలిపారు. అదనంగా, భౌగోళికంగా సుదూర ప్రాంతాల నుండి తీసిన నమూనాల సారూప్య కూర్పు చంద్ర శిలాద్రవం సముద్ర పరికల్పనకు మద్దతు ఇస్తుంది. ఈ పరికల్పన చంద్రుని ఉపరితలం ఎగువ, మధ్య, లోపలి భాగాలు ఎలా ఏర్పడ్డాయో సాధ్యమైన వివరణను అందిస్తుంది.
భూమి, చంద్రుడు ఎలా ఏర్పడాయి?
పరికల్పన ప్రకారం, చంద్రుడు రెండు ప్రోటోప్లానెట్‌ల మధ్య ఢీకొన్న ఫలితంగా ఏర్పడింది (గ్రహం ఏర్పడటానికి ముందు దశ). పెద్ద గ్రహం భూమిగా మారగా, చిన్న గ్రహం చంద్రుడిగా మారింది. సిద్ధాంతం ప్రకారం, దీని ఫలితంగా చంద్రుడు చాలా వేడిగా ఉన్నాడు, దాని మొత్తం మాంటిల్ 'మాగ్మా మహాసముద్రం'గా కరిగిపోయింది. చంద్రుని ఉపరితలం క్రింద ఏమి ఉంది చంద్రుడు ఏర్పడుతున్నప్పుడు, అది చల్లబడి, తక్కువ-సాంద్రత కలిగిన FeNలు ఉపరితలంపై తేలుతున్నాయని, అయితే బరువైన ఖనిజాలు దిగువకు మునిగిపోయి 'మాంటిల్'ను ఏర్పరుస్తాయని, ఇది 'క్రస్ట్' (ఉపరితలం ఎగువ భాగం' అని అధ్యయనం చెబుతోంది.) క్రింద భాగంలో ఉంది. చంద్రుని నేలలో మెగ్నీషియం ఉన్నట్లు ప్రజ్ఞాన్ గుర్తించినట్లు విశ్లేషణ వెల్లడించింది.
