Kashmir Valley: కశ్మీర్ లోయలో ఒకప్పుడు మంచినీటి సరస్సు.. ఎవ్వరూ నివసించేలేదనడానికి.. నాసా చెబుతున్న సాక్ష్యాలు ఇవే!
భూమిపై ఉన్న ఎన్నో ప్రకృతి అందాల్లో కాశ్మీర్ ఒకటి. ప్రతి ఏడాది చాలా మంది ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శిస్తుంటారు. అయితే, ఇటీవల కాశ్మీర్ లోయకు సంబంధించిన ఓ ఆసక్తికరమైన అంశాన్ని అమెరికా అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ నాసా (NASA) వెలుగులోకి తెచ్చింది. ఈ సంస్థకు చెందిన ఎర్త్ అబ్జర్వేటరీ, కాశ్మీర్ లోయ ప్రత్యేకతను వెల్లడించింది. సుమారు 4.5 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రిందట,ఈ లోయ ఒక భారీ మంచినీటి సరస్సుగా ఉంది. ఈ సరస్సు సుమారు 84 మైళ్ల పొడవు, 20 మైళ్ల వెడల్పుతో విస్తరించి ఉండేది. ఆ సమయంలో ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద,ఎత్తైన సరస్సుల్లో ఒకటిగా గుర్తించబడింది.
గతంలో ఓ నేచురల్ వండర్
అప్పటికి కాశ్మీర్‌లో మనుషులు నివసించేవారు కాదు. ఈ ప్రాంతం సహజ అందాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. లోయ ప్రత్యేకమైన గిన్నె లాంటి ఆకారం,దిగువ ప్రాంతంలో కనిపించే ఇసుక, బంకమట్టి వంటి అవక్షేపాలు అన్నీ.. లోయ ఒకప్పుడు పెద్ద సరస్సు అని చెప్పడానికి బలమైన సాక్ష్యాలుగా నిలుస్తున్నాయి. కాశ్మీర్ లోయకు సంబంధించిన నాసా ఇమేజ్‌లు, ఒకప్పుడు ఆ ప్రాంతం ఎలా ఉండేదో స్పష్టంగా చూపిస్తున్నాయి. పైన పొగమంచు మేఘాలు కదులుతుండగా, సరస్సు కనిపిస్తోంది. నాసా ఇమేజ్‌లు మానవ కార్యకలాపాల ప్రభావాలతో పాటు మిలియన్ల సంవత్సరాలలో సంభవించిన పర్యావరణ మార్పులను కూడా వివరిస్తున్నాయి.
నేటి సరస్సులకు పొంచి ఉన్న ముప్పు
ఈ రోజుల్లో కాశ్మీర్ లోయలో పెద్ద సరస్సులు కనిపించడం లేదు. కేవలం కొన్ని చిన్న సరస్సులు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి. దురదృష్టవశాత్తు, మనుష్యుల అవసరాలు, ఆక్రమణలతో ఈ సరస్సులు తీవ్రమైన ముప్పును ఎదుర్కొంటున్నాయి. నగరాలు, పట్టణాల నుంచి కలుషితాలు సరస్సుల్లోకి ప్రవహించడం అనేది అతిపెద్ద సమస్యల్లో ఒకటి. ఈ ప్రక్రియను యూట్రోఫికేషన్ అంటారు. ఈ కాలుష్య కారకాలు ఆల్గల్ బ్లూమ్‌లను కలిగిస్తాయి, ఇవి నీటికి హానికరంగా మారతాయి. ఆల్గే పెరిగేకొద్దీ, అవి సరస్సులోని ఆక్సిజన్‌ను ఎక్కువగా తీసుకుంటాయి. దీంతో చేపలు, ఇతర జలచరాలు మనుగడ సాగించడం కష్టతరమవుతుంది. నీరు విషపూరితం అవుతుంది. కాశ్మీర్‌లో మిగిలి ఉన్న అతిపెద్ద సరస్సు వూలార్ సరస్సు.గత దశాబ్ద కాలంగా యూట్రోఫికేషన్ సమస్యలు ఎదుర్కొంటోంది.
నాసాకు సవాలుగా మారిన లోనార్ సరస్సు!
లోయలోని ఇతర సరస్సులు కూడా ఇదే సమస్యను ఎదుర్కొంటున్నాయి. సరైన చర్యలు తీసుకోకపోతే కాలక్రమేణా ఈ సరస్సులు కనుమరుగయ్యే ప్రమాదం ఉంది. మహారాష్ట్రలోని లోనార్ సరస్సు చుట్టూ చాలా మిస్టరీ ఉంది. ఈ సరస్సు దగ్గర దిక్సూచీ పని చేయడం లేదు. ఈ మిస్టరీని కనిపెట్టేందుకు చాలా కాలంగా పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయి. NASA శాస్త్రవేత్తలు దీనికి కారణాన్ని గుర్తించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు.
భూమిపైకి దూసుకొచ్చిన ఉల్కాపాతం
ఈ సరస్సు సుమారు 52,000 సంవత్సరాల క్రితం భూమిపైకి దూసుకొచ్చిన ఉల్కాపాతం కారణంగా ఏర్పడిందని భావిస్తున్నారు. ఉల్కాపాతం గంటకు 90,000 కిమీ వేగంతో దూసుకొచ్చిందని, 2 మిలియన్ టన్నుల బరువుగా ఉంది. దాని మండుతున్న ప్రభావం 1.8 కిలోమీటర్ల వెడల్పు, 150 మీటర్ల లోతులో ఉన్న ఒక భారీ బిలాన్ని ఏర్పరుస్తుందని, అదే ఈ రోజు మనం చూస్తున్న లోనార్ సరస్సుగా మారిందని చెబుతున్నారు.
