Ambedkar: అంబేద్కర్ మొదటి జీవిత చరిత్ర ఎలా బయటకి వచ్చింది?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
డాక్టర్ బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ రెండు ముఖ్యమైన అంశాల పట్ల గాఢమైన ఆసక్తిని కలిగి ఉండేవారు. ఒకటి పుస్తకాలు కొనడం,మరొకటి వాటిని ఆసక్తిగా చదవడం.
ఆయన పెద్దయ్యాక ఈ రెండు అభిరుచులపై మరింత దృష్టి పెట్టారు.
తన జీవితంలో ఎప్పటికప్పుడు పుస్తకాలను కొనుగోలు చేస్తూ వాటిని చదివే అలవాటు కొనసాగించారు.
అందుకే ఆయన సుమారు 7,000 నుంచి 8,000 పుస్తకాలు సేకరించారు.
ఈ పుస్తకాల విలువ అప్పటి కాలానికి తగ్గట్టు లెక్కిస్తే, దాదాపు రూ.30,000 నుంచి రూ.40,000 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అయ్యే అవకాశముందని అంచనా వేయబడింది.
ఈ విషయం డాక్టర్ అంబేద్కర్ జీవిత చరిత్రను వివరించిన ఒక పుస్తకంలో పేర్కొనబడింది.
వివరాలు
1940 వరకూ అంబేడ్కర్ జీవితం, చేసిన సేవలు, కృషి, ఉద్యమాలు
ఈ పుస్తకమే ఆయన జీవితం గురించి ఆయన బతికే ఉన్నప్పుడు రాసిన తొలి జీవిత చరిత్ర కావడం విశేషం. ఈ గ్రంథాన్ని గుజరాతీ భాషలో రచించారు.
ఈ పుస్తకానికి శీర్షిక 'డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేడ్కర్, ఎస్క్వైర్'.దీనిని రచించినవారు యు.ఎం. సోలంకి.
ఈ పుస్తకం 1940ఆగస్టులో ప్రచురితమైంది. అప్పటినుంచి ఇది చారిత్రక ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.
1940 వరకూ అంబేడ్కర్ జీవితం,ఆయన చేసిన సేవలు, కృషి, ఉద్యమాలు ఈ పుస్తకంలో చక్కగా వివరించబడ్డాయి.
ఈ గ్రంథంలో అంబేడ్కర్ చేపట్టిన సామాజిక ఉద్యమాలు,ఆయన ప్రజలకు అందించిన సేవలు, సామాజిక సమానత్వం కోసం ఆయన చేసిన పోరాటాలు వంటి అంశాలు విపులంగా చర్చించబడ్డాయి.
అంతేకాకుండా,ఆయన పట్ల ప్రజల అభిప్రాయాలు,భావాలు, ఆకాలంలో ఉన్న చుట్టుపక్కల పరిస్థితులు కూడా ఇందులో ప్రతిబింబించబడ్డాయి.
వివరాలు
ఎందుకు ఈ జీవిత చరిత్రను మళ్లీ ప్రచురించారు?
కొన్నేళ్ల తర్వాత అంబేడ్కర్ జీవిత చరిత్రను మళ్లీ ప్రచురించిన సందర్భంగా, ప్రముఖ మీడియాతో సంభాషించిన అమిత్ ప్రియదర్శి జ్యోతికర్ 1940లో ఈ పుస్తకం మొదటిసారి ఎలా వెలువడిందో వివరించారు.
అంబేడ్కర్ స్థాపించిన షెడ్యూల్డ్ కుల సమాఖ్యతో సంబంధం ఉన్న గుజరాత్‌కు చెందిన ప్రముఖ నాయకుడు కర్షందాస్ లెయువా ఈ జీవిత చరిత్ర రచించాలన్న సంకల్పం చేశారు.
ఆయనకు ఇది ఒక నిశ్చయమైన ఆలోచనగా మారింది. అయితే, ఈ రచనకు సరైన వ్యాసకర్త అవసరం.
అప్పట్లో విద్యా అవకాశాల నుంచి దళితులు తృటిగా బహిష్కరించబడటంతో, చదువుకున్న వారు చాలా తక్కువగా ఉండేవారు.
అందువల్ల ఆ రచనను ఎవరు రాస్తారు? రాసినా దళితులు చదివే పరిస్థితి ఉందా? అనే సందేహాలు అప్పట్లో ఏర్పడ్డాయని అమిత్ వివరించారు.
వివరాలు
రచయితగా యు.ఎం. సోలంకి
ఈ నేపథ్యంలో యు.ఎం. సోలంకి అనే వ్యక్తిని రచయితగా ఎన్నుకున్నారు. అంతేకాక, ఈ పుస్తకానికి పీఠికను కూడా స్వయంగా కర్షందాస్ లెయువా రచించారు.
ఆ పీఠికలో ఆయన ఇలా రాశారు: "ఇప్పటికే 1933లోనే అంబేడ్కర్ జీవిత చరిత్ర రాయాలనే ఆలోచన నాకు వచ్చింది. ఆ సమయంలో ఆయన దేశం మాత్రమే కాదు,అంతర్జాతీయంగా కూడా గొప్ప ప్రభావాన్ని చూపే నాయకుడు.కానీ, గుజరాతీలకు ఆయన గురించి చాలా తక్కువ సమాచారం ఉంది. 1937లో 'కుమార్' అనే పత్రికలో అంబేడ్కర్ జీవితానికి సంబంధించిన సంపాదకీయాలు చదివిన తర్వాత ఆయనపై నా ఆసక్తి మరింత పెరిగింది.అంబేడ్కర్ గురించి మరిన్ని వివరాలు సేకరించాలనే ఉద్దేశంతో నా స్నేహితుడు సోలంకిని ఆ పని చేపట్టమని కోరాను.ఆయన ఎంతో విలువైన సమాచారాన్ని సేకరించారు."
వివరాలు
పుస్తకం ప్రచురణలో అతి పెద్ద సమస్య..
ఈ పుస్తకం ప్రచురణలో ముందుగా ఎదురైన అతి పెద్ద సమస్య ఆర్థిక సహాయం.
అయితే, కంజీభాయ్ దవే అనే వ్యక్తి కొంత మొత్తంలో విరాళంగా అందించగా, మిగిలిన ఖర్చును కర్షందాస్ స్వయంగా భరించాల్సి వచ్చింది.
ఈ జీవిత చరిత్రలో రచయిత యు.ఎం. సోలంకి, కర్షందాస్ లెయువా, విరాళదాత కంజీభాయ్ దవేల చిత్రాలను ముద్రించారు. ఈ పుస్తకం 1940 ఆగస్టు నెలలో చివరి వారంలో ప్రచురితమైంది.
అహ్మదాబాద్‌లోని దరియాపూర్ ప్రాంతంలో ఉన్న మహాగుజరాత్ దళిత నవ్ యువక్ మండల్ ఈ పుస్తకాన్ని ప్రచురించగా, ముద్రణ పని మన్సూర్ ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌లో జరిగింది.
పుస్తకం ధర స్థలంలో 'అమూల్యం' అని రాశారు - అంటే, అప్పట్లో ఈ పుస్తకాన్ని ఉచితంగా అందించారు.
వివరాలు
సోలంకి ఎవరు?
సోలంకి అహ్మదాబాద్ నగరంలోని ఖాన్‌పూర్ రోడ్‌లో ఉన్న రాణికుంజ్ అనే ప్రాంతంలో నివాసముంటారు.
ఆయన ప్రొఫెషనల్ రచయిత కాకపోయినప్పటికీ, డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ ఆలోచనలు, రచనలు పట్ల ఆయనకు లోతైన పరిచయం ఉంది.
కర్షందాస్ మాదిరిగానే సోలంకి కూడా అంబేడ్కర్ సిద్ధాంతాల పట్ల తీవ్ర నమ్మకంతో ఉన్న వ్యక్తి.
ఆయన అంబేడ్కర్ రచనల పట్ల గాఢమైన అభిమానిని. సోలంకికి ఇంగ్లీష్‌తో పాటు గుజరాతీ భాషపై కూడా మంచి పట్టు ఉంది.
ఈ పుస్తకం రచన కోసం ఆయన డాక్టర్ అంబేడ్కర్ ప్రసంగాలు, రచనలను ఆంగ్ల భాషలో బాగా అధ్యయనం చేశారు.
అంబేడ్కర్ భావజాలంపై ఉన్న ఆయన వ్యక్తిగత అవగాహన, ఈ పుస్తకాన్ని స్పష్టతతో, ఖచ్చితత్వంతో రచించడంలో సహాయపడింది.
వివరాలు
పుస్తకాన్ని పూర్తిగా సోలంకే రచించారు
ఇటీవల తిరిగి ప్రచురితమైన ఈ పుస్తకం గురించి ఎడిటర్ అమిత్ జ్యోతికర్ వ్యాఖ్యానిస్తూ ఇలా అన్నారు: "ఈ పుస్తకాన్ని పూర్తిగా సోలంకే రచించారు. ఆయన భాష ఎంతో మృదువుగా, సమతుల్యంగా ఉంటుంది. అయితే, అంటరానితనం అనే అశుభ సామాజిక ఆచారాన్ని విమర్శించడంలో మాత్రం ఎక్కడా వెనకడుగేయలేదు. ఆయన రచనలో ఎక్కడా అభ్యంతరకర పదాలను ఉపయోగించలేదు. అయినప్పటికీ, సామాజిక వివక్షలపై తర్జన భర్జన లేకుండా గట్టి, గంభీరమైన అంశాలను స్పష్టంగా వివరించారు."
వివరాలు
అసలైన ముద్రిత పుస్తకం అందుబాటులో లేకపోయినా…
అంబేడ్కర్ గారి జీవితాన్ని ఆధారంగా తీసుకొని 1940లో వెలువడిన జీవన చరిత్రను అమిత్ ప్రియదర్శి జ్యోతికర్ 2023లో మళ్లీ ప్రచురించారు.
ఈ పునఃప్రచురణ పుస్తకం విస్తృతంగా పాఠకులకు అందుబాటులో ఉండాలన్న ఉద్దేశంతో ఆంగ్ల భాషలోకి అనువదించారు.
తాజాఎడిషన్‌లో గుజరాతీ మూల రచనతో పాటు ఆంగ్ల అనువాదం కూడా పొందుపరిచారు.
"ఈపుస్తకాన్ని అసలైన పాత ఎడిషన్‌లో ఉన్న విధంగానే ముద్రించాము.అందులో ఉన్న వ్యాకరణ పొరపాట్లు,భాషా శైలి అన్నీ మార్చకుండా అలాగే ఉంచాము. ఇది కేవలం ఓ పుస్తకం కాదు.ఒక చారిత్రక పత్రంగా భావించాలి. అంబేడ్కర్ జీవితం మీద రాసిన తొలి జీవన చరిత్ర గుజరాతీ భాషలో వెలువడిందని ప్రపంచానికి తెలియజేయాలనేది మా ఆశయం," అని అమిత్ జ్యోతికర్ ప్రముఖ మీడియాకి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో చెప్పారు.
వివరాలు
విజయ్ సుర్వాడే ఒక ఫోటోగ్రాఫర్
ఈ చారిత్రక పుస్తకం మళ్లీ వెలువడటానికి రెండోసారి సహకరించిన వ్యక్తి మహారాష్ట్రకు చెందిన రచయిత విజయ్ సుర్వాడే.
ఆయన ఈ ప్రక్రియలో కీలక పాత్ర పోషించారు. విజయ్ సుర్వాడే అంబేడ్కర్ ద్వితీయ భార్య అయిన సవితకు అత్యంత సమీప సహచరుడు.
చారిత్రక సమాచారాన్ని సంగ్రహించడంలో ఆయనకు అపారమైన ఆసక్తి ఉంది.
ఆయన స్వయంగా ఒక ఫోటోగ్రాఫర్ కూడా.ఈ అభిరుచిలో భాగంగా, అంబేడ్కర్ జీవిత చరిత్రపై గుజరాతీ భాషలో వెలువడిన తొలి పుస్తకంలోని పేజీలను ఆయన 1993లో ఫోటోలు తీశారు.
అమిత్ జ్యోతికర్ 2020లోనే ఈ పుస్తకాన్ని తిరిగి ప్రచురించాలని అనుకున్నారు.
అయితే అప్పటికి అసలు పుస్తక ప్రతిని పూర్తిగా చదవడం సాధ్యపడని స్థితిలో ఉంది. పుస్తకం చాలావరకు పాడైపోయింది.
వివరాలు
అంబేడ్కర్‌పై ప్రథమ జీవితం ఆధారిత పుస్తకం ఏమి చెబుతోంది?
అప్పుడు విజయ్ సుర్వాడే తన వద్ద ఉన్న పుస్తక పేజీల ఫోటోగ్రాఫ్లను అమిత్ ప్రియదర్శికి అందించారు. ఆ సహకారంతోనే ఈ పునఃప్రచురణ సాధ్యమైంది.
డాక్టర్ బీఆర్ అంబేడ్కర్ గురించి రాసిన ఈ పుస్తకం 1940లోనే వెలువడింది.
ఆ సమయంలో అంబేడ్కర్ ఇంకా బతికే ఉన్నారు. ఈ పుస్తకం వెలువడి తర్వాత ఆయన ఇంకా 16 సంవత్సరాలు జీవించారు.
ఈ కాలంలో ఆయన అనేక సామాజిక ఉద్యమాలకు నాయకత్వం వహించడంతోపాటు, భారత రాజ్యాంగాన్ని తయారు చేయడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. జీవితాంతంలో ఆయన బౌద్ధమతాన్ని స్వీకరించారు.
వివరాలు
పుస్తకంలో అంబేడ్కర్ ప్రారంభ జీవితం తెలియని అంశాలు
ఈ పుస్తకంలో 1940 తరువాత జరిగిన సంఘటనలు ప్రస్తావించబడలేదు. అయినప్పటికీ, ఈ రచన ప్రాముఖ్యత ఏమాత్రం తగ్గలేదు.
అంబేడ్కర్ ప్రారంభ జీవితం, అలాగే చాలామందికి తెలియని అంశాలను ఇందులో విపులంగా వివరించారు.
ఉదాహరణగా, ఈ పుస్తకంలో నాసిక్‌లో జరిగిన యేవాలా సెషన్ గురించి ప్రస్తావించబడింది.
ఆ సమావేశంలో అంబేడ్కర్: "నేను హిందువుగా జన్మించవచ్చు, కానీ హిందువుగా చనిపోను" అని ప్రకటన చేశారు.
ఆయన 1956లో నాగ్‌పూర్‌లో అధికారికంగా బౌద్ధమతంలోకి మారినా, నాసిక్‌లో చేసిన ఆ ప్రకటన ఆయనలో జరుగుతున్న ఆధ్యాత్మిక, తాత్విక పరివర్తనానికి తొలి సూచనగా నిలిచింది.
వివరాలు
'అనిహిలేషన్ ఆఫ్ క్యాస్ట్' పుస్తకం
ఇంకొక విశేషం ఏమిటంటే, లాహోర్‌లో జరిగిన ఓ అసాధారణ సంఘటనను కూడా ఈ పుస్తకం చర్చిస్తుంది.
అక్కడ "జాత్ పాట్ తోడక్ మండల్" అనే సంస్థ అంబేడ్కర్‌ను కులవ్యవస్థపై ప్రసంగించమని ఆహ్వానించింది.
కానీ, ఆయన ప్రసంగ పాఠ్యాన్ని ముందుగానే పరిశీలించిన నిర్వాహకులు దానిని అత్యంత వివాదాస్పదమని భావించి ఆహ్వానాన్ని ఉపసంహరించుకున్నారు. దాంతో అంబేడ్కర్ అక్కడ ప్రసంగించలేకపోయారు.
తరువాత ఆయన అదే ప్రసంగాన్ని 'అనిహిలేషన్ ఆఫ్ క్యాస్ట్' అనే పుస్తకంగా ప్రచురించారు.
ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా కుల వ్యవస్థపై అత్యంత శక్తివంతమైన విమర్శగా నిలిచింది.
ఈ ప్రథమ జీవిత చరిత్రలో అంబేడ్కర్ విద్యా ప్రయాణం,ఆయన భారతదేశంపై, ప్రపంచంపై చేసిన ప్రసంగాలు, ప్రముఖ ప్రపంచ నాయకులు, మేధావులతో సాగించిన సంభాషణలు విపులంగా వివరించబడ్డాయి.
వివరాలు
అనేక జీవిత చరిత్రలు...
ఇది మహాత్మా గాంధీ,అంబేడ్కర్ మధ్య తాత్విక విభేదాలను కూడా విశ్లేషిస్తుంది.
కుల వ్యవస్థ,మతాలపై అంబేడ్కర్ అభిప్రాయాలను లోతుగా పరిశీలించి వర్ణిస్తుంది.
డాక్టర్ అంబేడ్కర్‌పై ఇప్పటివరకు అనేక జీవిత చరిత్రలు వెలువడ్డాయి.
1946లోతానాజీ బాలాజీ ఖరవతేకర్ 'డాక్టర్ అంబేడ్కర్ ఫ్రమ్ కరాచీ' అనే గ్రంథాన్ని ప్రచురించారు.
1947లోరామచంద్ర బనౌధ హిందీలో మరొక జీవిత చరిత్ర రాశారు.1954లో ప్రసిద్ధ మరాఠీ చరిత్రకారుడు ధనంజయ్ కీర్ రచించిన అంబేడ్కర్ జీవిత చరిత్రను ఇప్పటికీ అత్యంత ప్రామాణికమైన రచనగా భావిస్తారు.
అంబేడ్కర్‌కు అత్యంత సన్నిహితుడైన చాంగ్‌దేవ్ ఖైర్‌మోడే అంబేడ్కర్ జీవితాన్ని 12భాగాలుగా విపులంగా రాశారు.
మొదటి భాగం 1952లో వెలువడింది.అంబేడ్కర్‌పై ఎన్నో జీవిత చరిత్రలు వచ్చినప్పటికీ,యు.ఎం. సోలంకీ రచించిన ఈ గ్రంథం తొలి జీవితం ఆధారిత రచనగా నిలిచింది.