#NewsBytesExplainer: ఆఫ్ఘనిస్తాన్ తాలిబాన్ ప్రభుత్వంతో భారతదేశం ఎందుకు సంబంధాలను మెరుగుపరుస్తుంది?
ఈ వార్తాకథనం ఏంటి
ఆఫ్ఘనిస్థాన్ తాత్కాలిక విదేశాంగ మంత్రి అమీర్ ఖాన్ ముత్తాకీతో భారత విదేశాంగ కార్యదర్శి విక్రమ్ మిస్రీ భేటీ అయ్యారు. ఈ సమావేశం ఇప్పటివరకు భారతదేశం, తాలిబాన్ పరిపాలన మధ్య అత్యున్నత స్థాయి సంభాషణగా పరిగణించబడుతుంది. భారతదేశం,తాలిబాన్ ప్రభుత్వం మధ్య సంబంధాలలో ఇది ఒక ప్రధాన చొరవగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ సందర్భంగా మానవతా సహాయం, అభివృద్ధి, భద్రత సహా పలు అంశాలపై చర్చించారు. ఇప్పుడు, తాలిబాన్‌తో భారత్ ఎందుకు చర్చిస్తోందో తెలుసుకుందాం.
సమయం
ఇప్పుడు ఎందుకు చర్చించారు?
ఇద్దరు వ్యక్తుల మధ్య చర్చల సమయం కూడా చాలా ముఖ్యమైనది. ఇటీవలి కాలంలో తాలిబాన్, పాకిస్థాన్ మధ్య సంబంధాలు దెబ్బతిన్నాయి. ఇద్దరూ ఒకరిపై ఒకరు దాడి చేసుకున్నారు, ఇందులో చాలా మంది మరణించారు. ఇది కాకుండా, మధ్యప్రాచ్యంలో గందరగోళం తర్వాత ఇరాన్ చాలా బలహీనంగా మారింది. సిరియాలో తిరుగుబాటు ఇరాన్‌ను మరింత బలహీనపరిచింది. ఇదిలా ఉంటే తాలిబన్లతో సంబంధాలను పటిష్టం చేసుకోవడం ద్వారా చైనా కూడా ఆఫ్ఘనిస్థాన్‌లో అడుగుపెడుతోంది.
పెట్టుబడి
ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో భారతదేశం ముఖ్యమైన పెట్టుబడి
తాలిబాన్ రాకకు ముందు భారతదేశం ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో వివిధ పునర్నిర్మాణ ప్రాజెక్టులలో US $ 3 బిలియన్ల పెట్టుబడి పెట్టింది. భారతదేశం ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కొత్త పార్లమెంటును ఏర్పాటు చేసింది. ఇది కాకుండా, అనేక ఆనకట్టలు, రోడ్లు కూడా నిర్మించబడ్డాయి. ఆఫ్ఘనిస్తాన్ అభివృద్ధిలో భారత్ పాత్రను తాలిబాన్ కూడా అంగీకరిస్తుంది. అటువంటి పరిస్థితిలో, భారతదేశం తన సంవత్సరాల పెట్టుబడి, డబ్బును కోల్పోవడానికి ఇష్టపడదు.
రష్యా
రష్యా కూడా కారణం
రష్యా గత 3 సంవత్సరాలుగా ఉక్రెయిన్‌తో యుద్ధంలో చిక్కుకుంది. రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ గత ఏడాది జూలైలో మాట్లాడుతూ ఉగ్రవాదంపై పోరులో తాలిబాన్ ఇప్పుడు మిత్రపక్షమని అన్నారు. కేవలం నెల రోజుల క్రితమే రష్యా పార్లమెంట్ నిషేధిత ఉగ్రవాద సంస్థల జాబితా నుంచి తాలిబన్లను తొలగిస్తూ చట్టాన్ని ఆమోదించింది. సిరియాలో తిరుగుబాటు రష్యాకు కూడా ఎదురు దెబ్బ. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఇది భారతదేశంతో పాటు రష్యాకు కూడా ముఖ్యమైన అవకాశం.
చైనా
ఆఫ్ఘనిస్థాన్‌లో చైనా జోక్యం పెరుగుతోంది
భారత్‌లాగే చైనా కూడా ఆఫ్ఘనిస్థాన్‌లో పలు ప్రాజెక్టుల్లో భారీగా పెట్టుబడులు పెట్టింది. వారి చూపు ఇక్కడి సహజ వనరులపైనే. కాబూల్‌లో తన రాయబారిని నియమించిన మొదటి దేశాలలో చైనా ఒకటి. తాలిబాన్ రాక తర్వాత, చైనా ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌కు అతిపెద్ద మిత్రదేశంగా అవతరించింది. అటువంటి పరిస్థితిలో, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో పెరుగుతున్న చైనా కార్యకలాపాల దృష్ట్యా భారతదేశం ఉనికి కూడా చాలా ముఖ్యమైనది.
పాకిస్థాన్
పాకిస్థాన్‌తో ఆఫ్ఘనిస్థాన్ సంబంధాలు క్షీణించాయి
ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో తాలిబన్ల పాలన వచ్చినప్పుడు పాకిస్థాన్ ఒకప్పుడు సంబరాలు చేసుకుంది, కానీ ఇప్పుడు దాని సంబంధాలు ఉద్రిక్తంగా మారాయి. భారత్ వ్యతిరేక కార్యకలాపాలకు పాకిస్థాన్ ఆఫ్ఘనిస్థాన్‌ను ఉపయోగించుకోవచ్చని భారత్ ఆందోళన చెందింది. అయితే ఇప్పుడు ఇద్దరూ ఒకరిపై ఒకరు దాడి చేసుకుంటున్నారు. ఆఫ్ఘనిస్థాన్‌పై పాక్‌ దాడిని భారత్ కూడా ఖండించింది. క్షీణిస్తున్న ఆఫ్ఘనిస్థాన్-పాకిస్థాన్ సంబంధాల వల్ల భారత్‌కు అవకాశం కలిసి వచ్చింది.
సంబంధాలు
తాలిబాన్‌తో భారత్ సంబంధాలను ఎలా పెంచుకుంది?
ఆగస్ట్ 31, 2021న తాలిబాన్‌తో సంబంధాలకు సంబంధించి భారతదేశం మొదటి అడుగు వేసింది. అప్పుడు ఖతార్‌లోని భారత రాయబారి దీపక్ మిట్టల్ తాలిబాన్ డిప్యూటీ విదేశాంగ మంత్రి షేర్ మహ్మద్ అబ్బాస్ స్టానిక్‌జాయ్ నేతృత్వంలో తాలిబాన్ దోహా కార్యాలయ ప్రతినిధులతో సమావేశమయ్యారు. దీని తరువాత, జూన్ 2022లో, విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖలో జాయింట్ సెక్రటరీ (పాకిస్తాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, ఇరాన్) JP సింగ్ తాలిబాన్ నాయకులను కలిశారు. దీని తర్వాత కాబూల్‌లోని భారత రాయబార కార్యాలయానికి సాంకేతిక బృందాన్ని పంపారు.