Telugu Avadhana Prakriya: తెలుగు అవధాన ప్రక్రియ.. ఒక విశిష్టమైన సాహిత్య కళ
తెలుగువారికే సొంతమైన అపురూప వినోద, విజ్ఞాన సమ్మేళనం అవధానం. 'అవధానం అంటే మనసులో హెచ్చరిక లేదా ఏకాగ్రత కలిగి ఉండడం అని చెబుతారు. ఒక విషయాన్ని మనసులో ధరించడం లేదా ధారణ చేయడం అవధానం అనే పదాన్ని నిర్వచించవచ్చు. అలా ధారణ చేసిన దానిని 'స్మృతి'లో నిలిపి ఉంచి అవసరమైనప్పుడు ఇతరులకు అప్పగించడం అనే భావం కూడా ఇందులో ఇమిడి ఉంది. అవధానం ప్రక్రియ చాలా దేశాలలో కనిపించే దృశ్య కళల అంతర్భాగంగా ఉండేది, అయితే తెలుగులో ఇది సాహిత్య రంగంలో అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మకంగా ఎదిగింది.
అవధానం అంటే ఏమిటి?
అవధానమంటే ఏకాగ్రత, తదేక నిష్ఠ అని అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇది కవి మేధోసంపత్తిని ప్రతిబింబింపచేసే విశిష్ట పక్రియ.. లేదా . . అవధానం అనగా శ్రద్ధా సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించడం. ఇది ఒక కవి లేదా పండితుడు ఒకే సమయంలో అనేక అంశాలపై ప్రశ్నలకు స్పందించడం. ఈ క్రమంలో అతను తన జ్ఞానాన్ని, శ్రద్ధను, జ్ఞాపకశక్తిని, ప్రతిస్పందన సామర్థ్యాన్ని చూపుతాడు. అవధానం సాధారణంగా కవిత్వం, శాస్త్రాలు, ధార్మిక అంశాలు, సామాన్య సూత్రాలు వంటి వివిధ అంశాలను కవిత్వంగా ప్రదర్శించడంలో, ప్రశ్నలకు సమాధానాలు ఇవ్వడంలో కనిపిస్తుంది.
అవధానం ప్రక్రియ విభాగాలు
అవధానానికి అనేక విభాగాలు ఉంటాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి అష్టావధానం, శతావధానం, సహస్రావధానం. అవధానం ప్రక్రియలో ఆసక్తిగల అంశం ఒకే వ్యక్తి అనేక రకాల ప్రశ్నలకు సమాధానం చెప్పడం. ఈ ప్రక్రియలో ఆత్మవిశ్వాసం, అభినవతా ప్రతిభ అనేవి అవసరం. అవధానం సాధారణంగా కవి సమ్మేళనాలలో, సాహిత్య సభలలో కనిపిస్తుంది. అష్టావధానం: అష్టావధానం అనగా ఒక కవి ఎనిమిది అంశాలపై ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వడం. ఇది అవధానం సాధనలో మొదటి స్థాయి. శతావధానం: శతావధానం అనగా వంద అంశాలపై ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వడం. ఇది కాస్త క్లిష్టమైన ప్రక్రియ. ఇందులో అవధాని ప్రతిభ చూపించబడుతుంది.
అవధానం చేసే విధానం
సహస్రావధానం: సహస్రావధానం అనేది అత్యంత శక్తివంతమైన, ప్రతిష్ఠాత్మక ప్రక్రియ. ఇది వెయ్యి అంశాలపై ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వడం. ఈ ప్రక్రియ చాలా అరుదుగా జరుగుతుంది. అత్యంత ప్రతిభావంతమైన అవధానులు మాత్రమే దీన్ని చేపడతారు. అవధానం ప్రధానంగా నాలుగు అంశాలను కలిగి ఉంటుంది: నిశితమైన శ్రద్ధ, సమాధానం ఇచ్చే సామర్థ్యం, జ్ఞాపకశక్తి, కావ్యత్మక ప్రతిభ. ప్రశ్నాప్రశ్నా: ఇది అవధానం లోని ప్రధాన భాగం. అవధాని ప్రశ్నలకు తక్షణమే సమాధానాలు ఇవ్వాలి. ప్రశ్నలు కేవలం కవిత్వం గాని, శాస్త్ర విషయాల గాని కావచ్చు. సమస్యాపూరణం: ప్రశ్నలతో పాటుగా, అవధాని ఒక సంక్లిష్ట సమస్యను పూర్తి చేయాలి. ఇది సాధారణంగా శాస్త్రీయ అంశాలు లేదా కవిత్వ సంబంధ అంశాలు.
అవధానంలోని ప్రత్యేకత
సమస్యం: ఇది అవధానంలో ఒక ప్రముఖమైన అంశం. ఒక కవిత్వం మొదటి పాదాన్ని ఇస్తే , అవధాని దానిని పూర్తిగా పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుంది. దత్తపది: ఇక్కడ అవధాని ఒక నిర్దిష్ట పదాన్ని కవిత్వంలో వాడి కవితను పూరించాలి. ఈ పదం చాలా క్లిష్టమైనది కూడా కావచ్చు. తెలుగు అవధానం ప్రత్యేకత దీని మేధో పరీక్షలో ఉంది. అవధాని ఒకే సమయంలో అనేక ప్రశ్నలను గుర్తించడంలో, వాటికి తక్షణమే కవిత్వ సమాధానాలను ఇవ్వడంలో అద్భుతమైన సామర్థ్యాన్ని చూపుతాడు. అవధానం కేవలం ఒక కళ మాత్రమే కాదు, ఇది ఒక మేధో వ్యాయామం. అవధాని శ్రద్ధ, ప్రతిస్పందన సామర్థ్యం ఎంతో ప్రాధాన్యముగా ఉంటుంది.
ప్రముఖ అవధానులు
తెలుగు సాహిత్యంలో అనేక మంది అవధానులు ఉన్నారు. కందుకూరి వీరేశలింగం, తెనాలి రామకృష్ణ, శ్రీనాధుడు,కొప్పరపు సోదర కవులు వంటి కవులు,పండితులు తెలుగులో అవధానం ప్రక్రియను మరింతగా అభివృద్ధి చేశారు. ప్రస్తుత కాలంలో డా. గరికిపాటి నరసింహారావు,మాడుగుల నాగఫణి శర్మ,మేడసాని మోహన్ వంటి ప్రముఖ అవధానులు ఉన్నారు. వీరు అవధాన ప్రక్రియను ఆధునిక కాలానికి సరిపడే రీతిలో ప్రదర్శిస్తున్నారు. తెలుగు సాహిత్యంలో అవధానం అనేది ఒక సాహిత్య ప్రక్రియగానే కాకుండా, అది తెలుగుభాష, సాహిత్యానికి గౌరవాన్ని తెచ్చిపెట్టిన ఒక కళ. ఇది కేవలం కవిత్వానికే పరిమితం కాకుండా, శ్రద్ధ, జ్ఞాపకశక్తి, మేధస్సుకు సంబంధించిన ఒక చిహ్నం. అవధానం ప్రక్రియ తెలుగు సాహిత్య ప్రపంచంలో ఒక అద్భుతమైన ప్రక్రియగా స్థిరపడింది.
